2015 yılını artık gönül rahatlığıyla geride bırakabiliriz. Sonunda merakla beklediğimiz büyüme verisi de dün Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından kamuoyuyla paylaşıldı. Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 2015 yılın IV. Çeyrek İstatistikleri’ne göre Türkiye ekonomisi 2015 yılının son çeyreğinde 2014 yılının aynı çeyreğine göre %5,7 oranında büyürken 2015 yılının tamamında ise yıllık bazda %4 oranında büyüdü.

Başlıkta da ifade ettiğimiz gibi, 2015 yılının dördüncü çeyreğinde gördüğümüz %5,7 oranındaki büyüme performansı son 17 çeyreğin en hızlı büyümesi olarak kayıtlara geçmiştir. Ekonomimiz son olarak 2009 yılının üçüncü çeyreğinde %2,8 oranında küçülmüş; izleyen 25 çeyrekte ise kesintisiz olarak büyüme başarısını göstermiştir.

Grafik 1: Türkiye Ekonomisinin Çeyrekler İtibarıyla 2002-2015 Dönemi Büyüme Performansı

2015 yılında %4 oranında büyüyen Türkiye ekonomisi 2002 yılından bu yana geçen süreçte yıllık ortalama %4,8 oranında büyümüştür. Tüm küresel ekonomileri etkisi altına alan 2009 Küresel Ekonomik Kriz’in olumsuz etkileriyle %4,8 oranında küçülen Türkiye Ekonomisi 2010 yılıyla beraber hızlı bir toparlanma sürecine girmiş ve yıllık ortalama %5,2 oranında büyümüştür.

Ancak 2015 yılında keskin bir şekilde hareket eden Dolar/TL kuru nedeniyle 2015 yılında dolar cinsinden hesaplanan kişi başı gelirimizde ise bir miktar düşüş gözlemlendi. 2014 yılında 10 bin 395 dolar olarak hesaplanan kişi başına gelirimiz 2015 yılına gelindiğinde %11 oranında düşerek 9 bin 261 dolara gerilemiştir.

Her zaman söylediğim gibi, sizi bu köşede sayılar ile boğmak istemiyorum. Dolayısıyla 2015 yılında %4 olarak gerçekleşen büyüme performansımızın kompozisyonuna da genel olarak değinerek sözlerimi sonlandıracağım. 2015 yılında beklentilerin bir miktar üzerinde gerçekleşen büyüme performansımızda en etkili olan unsur iç talepte görülen hareketlenme olmuştur. 2015 yılında özel tüketim harcamaları büyüme üzerinde 3 puanlık bir katkıda bulunurken kamu tüketim harcamaları da büyümeye destek verir yönde gerçekleşmiş ve büyüme oranında 0,7 puanlık bir katkıda bulunmuştur.

Tüketim harcamalarının yanında yatırım harcamalarının da 2014 yılına kıyasla olumlu bir seyir izlemesi ile beraber özel yatırım harcamalarının büyüme üzerindeki katkısı 0,5 puan olarak gerçekleşirken kamu yatırım harcamalarının katkısı ise 0,3 puan olarak gerçekleşti.

Yıl içerisinde keskin bir şekilde düşüş gösteren ihracatımızın da etkisiyle 2015 yılında net ihracatın (yani ihracatın ithalattan çıkarılmış halinin) büyüme üzerinde 0,3 puanlık olumsuz bir etkisi gözlemlenmiştir. Hatırlatmakta fayda var: dış ticaretimizin küresel ticaretteki yavaşlama ile beraber siyasi ve jeopolitik riskler nedeniyle daralma gösterdiği 2015 yılının aksine 2014 yılında net ihracatın büyümeye katkısı 2 puan kadardı.

Geçen hafta bu köşede sizinle paylaştığım satırlarda da belirttiğim üzere, istihdamın yarısından fazlasını oluşturan hizmetler sektörü 2015 yılının genelinde büyüme üzerinde 2,2 puanlık bir katkıda bulunurken hemen ardından gelen sanayi sektörü ise büyümeye 1 puanlık katkıda bulunmuştur. Bu sektörlerin yanında tarım ve inşaat sektörleri de yılı büyüme üzerinde katkıda bulunarak tamamlamıştır.

Yine dün açıklanan resmi dış ticaret istatistiklerine göre Şubat ayında ihracatımız %1,4 oranında artarken ithalatımız ise %8,1 oranında azaldı. Küresel ticaretteki görünüm ile beraber görece azalan jeopolitik risklerin dış ticaretimiz üzerinde olumlu etkiye sahip olacağını düşünmek çok da yanlış olmaz. Dolayısıyla içinde bulunduğumuz 2016 yılının ilk çeyreğinde de geçen yılın sonunda ulaştığımız yüksek büyüme oranı ivmesinin devam edeceğini düşünüyorum.

Bu yazı 1 Nisan 2016 tarihinde HaberAnkara‘da yayınlanmıştır.

Öne çıkan görsel: venturesafrica.com