Başlığı gören okuyucularımız korkmasınlar; yolun başında toplumun her kesiminin ekonomide ne olup bittiğinden az da olsa haberdar olmasını amaçladığımızı söylediğimiz köşede hava durumu tahmini yapmaya kalkışmıyorum. Bu hafta sizlerle belli başlı uluslararası kuruluşların önümüzdeki döneme ilişkin ekonomiye dair “sürekli aşağı yönlü” revize edilen öngörülerini paylaşmaya çalışacağım. Kuvvetle muhtemel az sonra çalacağım on dakikanız sonucunda siz de küresel ekonomide havanın bulutlandığı konusunda bana katılacaksınız.

İsterseniz söze ekonomik büyüme performansı ile başlayalım. Dünya Bankası’nın çalışmalarına ve istatistiklerine göre özellikle yılın sonlarına doğru yavaşlama emarelerinin iyice su yüzüne çıktığı küresel büyüme, 2015 yılında Haziran 2015’teki öngörülerin 0,4 puan altında, %2,4 olarak gerçekleşti. Dünya Bankası, 2016 yılının hemen başında yayınladığı “Küresel Ekonomik Beklentiler Raporu” ile de önümüzdeki döneme ilişkin olarak gerek küresel ekonomiye gerekse de tekil ekonomilere dair öngörülerini kamuoyuyla paylaştı.

“Zayıf Büyümenin Yayılma Etkileri” alt başlığı ile kamuoyuyla paylaşılan raporda 2015’te beklentilerin altında gerçekleşen küresel büyümenin 2016 ve 2017 yıllarında tedrici olarak artış göstereceği; ancak yine de Haziran 2015’te yapılan projeksiyonlara göre öngörülerde aşağı yönlü revizyonların gerektiği ifade edildi. Dünya Bankası Ocak ayında altı ay öncesine göre 2016 yılı büyüme tahminini 0,4 puan azaltarak %2,9’a; 2017 yılı büyüme tahminini ise 0,1 puan azaltarak %3,1’e düşürdü. Aşağı yönlü revizyonlar sadece küresel büyüme için gerçekleşmedi elbette. Kuruluş, 2016 yılına yönelik olarak ABD için tahminini 0,1 puan, Avro Bölgesi için tahminini 0,1 puan, Çin için tahminini 0,3 puan, Türkiye için tahminini 0,4 puan, Brezilya için tahminini ise 3,6 puan aşağıya çekti.

Son günlerde bir başka revizyon haberi de Uluslararası Para Fonu’ndan (IMF) geldi. IMF, geride bırakmak üzere olduğumuz hafta içerisinde yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü Nisan 2016 Raporu’nda; son dönemdeki finansal dalgalanmalara ve gelişmiş ekonomilerdeki yavaşlamaya bağlı olarak küresel ekonominin de hız kaybettiğini ifade etti. Rapora göre 2016 yılı büyüme tahmini 0,2 puan azaltılarak %3,2’ye; 2017 yılı büyüme tahmini ise 0,1 puan azaltılarak %3,5’e düşürüldü.

Grafik 1: IMF ve Dünya Bankası Verilerine Göre Küresel Ekonomi Büyüme Öngörüleri

IMF raporda ayrıca, ABD’nin 2016 yılı büyüme tahminini 0,2 puan azaltılarak %2,4’e; Japonya’nın büyüme tahmininin 0,5 puan azaltılarak %0,5’e, Avro Bölgesi’nin büyüme tahminini ise 0,2 puan azaltılarak %1,5’e düşürüldüğünü ifade ederken Çin’in 2016 yılı büyüme tahminini 0,2 puan artırarak %6,5’e; Türkiye’nin büyüme tahminini ise 0,6 puan artırarak %3,8’e revize etti.

Grafik 2: IMF ve Dünya Bankası Verilerine Göre Türkiye Ekonomisi Büyüme Öngörüleri

Sizlerle bu hafta bu köşede paylaşmak istediğim son güncelleme haberi ise Dünya Ticaret Örgütü’nden (DTÖ). DTÖ Nisan aynın başında yaptığı açıklamada 2015 yılında küresel ticaret hacminin %2,8 oranında arttığını, 2016 yılına ilişkin olarak daha önce %3,9 olarak açıklanan öngörünün ise %2,8 oranına revize edildiğini ifade etti. Kuruluş, özellikle Çin’de son 20 yılın en düşük büyüme oranı ile beraber küresel piyasalarda artan oynaklık ve döviz kuru dalgalanmalarının küresel ticaret gelişmelerini olumsuz yönde etkilediğini ifade etti.

Grafik 3: 1995-2015 Dönemi Küresel Ticaret Hacmi Artış Oranı

DTÖ’nün verilerine göre 1990’dan bu yana yıllık ortalama %5 oranında artan küresel ticaret hacminin yapılan öngörülerin gerçekleşmesi durumunda üst üste beş yıl %3 düzeyinin altında artacağı görülüyor. Bu da giderek küreselleşen ekonomi düzeninde payı giderek artan küresel ticaretteki yavaşlamanın, ülkelerin ekonomik büyüme performansları üzerinde de olumsuz etkileri beraberinde getireceği beklentisini su yüzüne çıkarıyor.

Şüphe yok ki söz konusu üç görünüm raporuna ayrıntılı olarak eğildiğimizde ilerleyen dönemlere ilişkin olarak çarpıcı sonuçlar ile karşılaşıyoruz ancak sizi bunlar ile boğmak istemiyorum. Toparlamak gerekirse, 2015 yılının ikinci yarısından itibaren yavaşlama emarelerinin daha güçlü görüldüğü küresel ekonomik performansta ve ülkelerin büyümelerinde önümüzdeki dönemde de bizi çok güneşli havalar beklemiyor gibi. Hava biraz bulutlu evet, bakalım bu bulutlar yağmurları da beraberinde getirecek mi; hep beraber bekleyip göreceğiz.

Keyifli bir hafta diliyorum.

Bu yazı 15 Nisan 2016 tarihinde HaberAnkara‘da yayınlanmıştır.

Öne çıkan görsel: blogs.scientificamerican.com/