“2016 yılı her alanda olduğu gibi ekonomide de zor geçti.” Geçtiğimiz haftaki buluşmamıza da bu cümleyle başlamıştık. Hem ülkemizde hem de dünyanın dört bir yanından gelen haberlerde, geride bıraktığımız yılın her alanda ne kadar zorlu geçtiğini defalarca tecrübe ettik. Kime sorsak zor bir yıl geçtiği konusunda benimle hemfikir olacağını düşünüyorum. Sene boyu bu satırlardaki buluşmalarımızda farklı göstergeler itibarıyla ekonomideki genel görünüme eğilmeye çalıştık. Bu haftaki buluşmamızda da turizm ve sanayi üretiminde de geride bıraktığımız yılın zor bir yıl olduğunun altını bir kez daha altını çizeceğiz.

Bildiğiniz gibi – ve bu satırları okuyan şanslı kesimden biri olduğunuz için– 2016 yılı turizm açısından ülkemizde biraz sıkıntılı geçti. Sene boyunca aylar itibarıyla turizmdeki görünümü incelemeye çalıştık. Sonunda sene bitti, yeni ümitler ile yeni seneyi karşıladık. Kültür ve Turizm Bakanlığı da yıllık turizm istatistiklerini yayınladı. Sonuçlar bir miktar iç karartıcı. 2016 yılının tamamına bakıldığında ülkemize gelen turist sayısı 2015 yılına kıyasla %30 oranında azaldı. 2015 yılında ülkemizi 36,2 milyon kişi ziyaret ederken 2016 yılında ise bu sayı 25,4 milyona kadar geriledi.

Şekil 1: 2014, 2015 ve 2016 Yıllarında Aylara Göre Ülkemize Gelen Turist Sayısı

2016 yılında ülkemize gelen her 100 turistten 15’i Almanya vatandaşı iken 9’u Gürcistan, 7’si ise İngiltere vatandaşı. Yine aynı dönemdeki her 100 misafirimizden 52’si Avrupa’dan gelirken 22’sinin yolu ise Asya’dan ülkemize

Ülkemize gelen turistlerin sayısındaki yıllık değişimine baktığımızda ise bilindik hikâye tekrar karşımıza çıkıyor. Sene içerisinde %90’ların üzerini gören Rus turist sayısındaki azalış yılsonu itibarıyla %76 oranında gerçekleşti. 2015 yılında 3,7 milyon Rus turisti ülkemizde misafir etmişken 2016 yılında ise bu sayı yalnızca 866 bin kişi oldu. Sayın Cumhurbaşkanımız ve Rusya Devlet Başkanı’nın öncü olduğu ve hızla gelişen normalleşme sürecinin etkisiyle 2017 yılında bu sayının eski günlerine döneceğine inanıyoruz. 2017 yılı yeni şeyler söyleme zamanı olarak karşımızda tüm temizliği ile

2016 yılında ziyaretçi sayısında en çok azalış gösteren ülkeler arasında Avrupa ülkelerinin çoğunluğu dikkat çekiyor. 2016 yılında Slovakya’dan gelen turist sayısı %59, Polonya’dan gelen turist sayısı %58, İtalya’dan gelen turist sayısı %58, İspanya’dan gelen turist sayısı %55 ve Slovenya’dan gelen turist sayısı %52 oranında azalış gösterdi. 2016 yılında en çok artış gösteren ülkeler arasında ise sırasıyla İsrail, Ürdün ve Suudi Arabistan var. İsrail’den gelen turist sayısı 2016 yılında %31 oranında artarken Ürdün’den gelen turist sayısı %25 oranında, Suudi Arabistan’dan gelen turist sayısı ise %24 oranında artış gösterdi.

2016 yılı sanayide de zor bir

Türkiye İstatistik Kurumu’nun her ayın ilk haftasında açıkladığı Sanayi Üretim Endeksi, sanayi sektöründeki üretimin görünümünü göz önüne koyduğundan dolayı büyüme performansı için etkin öncü göstergelerden biri olarak kabul ediliyor. Çeyrekler itibarıyla yayınlanan büyüme istatistiklerimizin sanayi üretimi ile olan uyumuna baktığımızda geçtiğimiz günlerde yayınlanan 2016 yılı sanayi üretimi verileri ile zor geçen bu yıldaki büyüme performansımızı tahmin etmek

2002’den bu yana yıllık büyüme performansımız ile sanayi üretimindeki değişim arasındaki ilişkiye baktığımızda geride kalan 15 yılda bu iki değişken arasındaki ilişkinin %79 oranında aynı yönlü olduğunu, 2009’dan sonra bu ilişkinin ise %93’e kadar yükseldiğini görüyoruz. 2016 yılında ortalama olarak %1,8 oranında artan sanayi üretimi dikkate alındığında yılsonu büyümesinin güncellenen Orta Vadeli Program’ımızda da öngörüldüğü üzere %3 ila %3,5 arasında bir seviyede gerçekleşeceğini öngörmek çok da yanlış olmayacaktır.

Şekil 2: 2002-2016 Döneminde Ülkemizdeki Yıllık Büyüme Ortanı ve Sanayi Üretimi Artış Oranı

2002’den bu yana geçen dönemde Küresel Ekonomik Kriz’in etkileriyle küçülme dönemleri hariç sanayi üretiminin en yavaş büyüdüğü dönem 2016 yılı oldu. Küçülme dönemleri ve 2016 yılı değerlendirme dışında bırakıldığında 2002’den bu yana yıllık ortalama %7,7 oranında artan sanayi üretimi 2016 yılında ise yaşanan tüm belirsizlikler, hain darbe girişimi, terör olayları ve birçok unsurun etkisiyle %1,8 oranında

2016 geride kaldı, dünle beraber gitti. Ne kadar sıkıntı varsa tümü de geride kalan yıl ile beraber gitti. Şimdi yeni şeyler söyleme

Güneşin ufuktan yükseldiği her yeni günün güzellikler ile gelmesi dileğiyle, tüm değerli okuyucularımıza güzel bir hafta diliyorum.

Bu yazı 10 Şubat 2017 tarihinde HaberAnkara‘da yayınlanmıştır.