The Economist dergisinin araştırma çalışmalarını yürüten The Economist Intelligence Unit (EIU) her yıl yayınladığı dünyanın en yaşanabilir şehirleri listesinin 2017 versiyonunu geçtiğimiz günlerde kamuoyuyla paylaştı. Şehirlerdeki istikrar, güvenlik, altyapı, sağlık, kültür ve eğitim alanlarındaki 30 farklı kriterin dikkate alınarak yapıldığı sıralamada Avustralya’nın Melbourne şehri yine ilk sırada yer aldı. 100 tam puan üzerinden 97,5 puanla dünyanın en yaşanabilir şehri seçilen Melbourne’ü sırasıyla Viyana (Avusturya), Vancouver (Kanada) ve Toronto (Kanada) izledi. Listede ülkemizin tek temsilcisi olan İstanbul ise 140 şehir arasında 114. sırada yer aldı.

Ayrıntılı veri setine erişimin ücretli üyeliğe tabi olduğu çalışmanın özetinde ise Avrupa şehirlerinde yaşanan terör saldırılarının söz konusu şehirlerin ortalama puanlarını aşağıya çektiğinden; ancak dünyanın genelinde yaşanan terör olaylarına rağmen genel ortalama puanın bu yıl içerisinde artış gösterdiğinden bahsedilmekte. Gelir düzeyinin daha düşük seyrettiği ve karışıklıkların daha yoğun olarak gözlemlendiği Lagos (Nijerya), Trablus (Libya), Dhaka (Papua Yeni Gine) şehirleri listenin en altlarında yer alırken dünya üzerinde en az yaşanabilir şehir ise uzunca yıllardır iç savaşın hüküm sürdüğü Suriye’nin Şam şehri oldu.

Dünyanın en yaşanabilir 114. şehri ülkemizde 5. sırada

140 yaşanabilir şehir arasında tek temsilci sokabilirken ülkemizde durum ne diye merak eden değerli okuyucularımızın da merakını giderelim. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) il düzeyinde bireylerin yaşamını objektif ve sübjektif göstergeler vasıtası ile karşılaştırmaya ve zaman içerisinde izlemeye yönelik yürüttüğü İllerde Yaşam Endeksi çalışması da ülkemizdeki şehirlerin yaşanabilirliği konusunda bize fikir veriyor. En güncel hali 2015 sonu itibarıyla yapılan çalışmanın yaşam endeksi sonuçlarına göre Isparta ilk sırada yer alırken Isparta’yı sırasıyla Sakarya ve Bolu takip etti. Şehirlerimizin yaşam endeksi sıralamasında ise dünyada 140 şehir arasından en yaşanabilir 114. Şehir olan İstanbul beşinci sırada yer aldı. Dünyanın en yaşanabilir şehirleri arasındaki tek temsilcimiz olan İstanbul bireylerin yaşam memnuniyeti sıralamasında ise 50. sırada yer aldı.

Ankaralılar ülke genelinden daha mutsuz

Sizin de malumunuz Ankara alışveriş merkezleri ile ünlenen bir şehir haline geldi. Daha önce İktisat ve Toplum Dergisi’nde “Ankara’da Neden Bu Kadar Çok AVM var?” başlığı ile paylaştığım yazıda da bahsettiğim gibi şehrimiz bin kişi başına düşen AVM alanı ile yıllardır liderliği kimseye kaptırmıyor. Ülke genelinde 69,5 metrekare olan bin kişiye düşen AVM alanı şehrimizde 284 metrekare. Ama tabi ki AVM alanı mutluluğu da beraberinde getirmiyor ne yazık ki. Ankaralı hemşerilerimizin her ne kadar ortalam günlük kazançları, işlerinden memnuniyet oranları, kişi başına düşen tasarruf mevduatları, ulaşım ve eğlence araçlarına erişim oranları ülke ortalamasından daha yüksek olsa da mutluluk düzeyleri ülke ortalamasının altında. Türkiye’de her 100 bireyden 61’i kendisini mutlu olarak nitelerken her 100 Ankaralıdan yalnızca 56’sı kendisini mutlu kategorisinde görüyor.

Tablo 1: Seçilmiş Göstergeler Bazında Ankara ile Türkiye Karşılaştırması

Ankara sağlıkta güçlü, eğitimde ise zayıf

TÜİK’in İllerde Yaşam Endeksi çalışmasının en önemli alt başlıklarından ikisi olan sağlık ve eğitimde ise Ankaramızın konumu başlıklar bazında değişiklik gösteriyor. Şehirlerimizin sağlık başlığındaki performanslarına bakıldığında Ankara 81 şehir arasında 6. konumda yer alırken eğitim başlığında ise bu güçlü konumunu kaybediyor ve 44. sıraya geriliyor.

Dün takvim yaprakları 17 Ağustos’u gösterdi. 45 saniyede hayatların değiştiği, 45 yıl kadar uzun bir felaketin yaşandığı o gecenin üzerinden 18 yıl geçti. Bugün geldiğimiz noktada, daha farkında mıyız bilinmez ama toplumun her kesimin beklediği o sona 18 yıl daha yaklaşmış durumdayız. Sayın Başbakanımızın da ifade ettikleri gibi, deprem gerçeğini engelleme şansımızın olmadığının bilincine vararak afetlerin doğuracağı kötü sonuçları ortadan kaldırmak için daha yüksek düzeyde farkındalık ile daha çok çalışmalı ve daha çok gayret etmeliyiz. Ne zamanki şehirlerimiz daha yaşanabilir olur; işte o zaman afetlerden korkmak yerine onlarla yaşamayı öğrenebiliriz.

Tüm değerli okuyucularımıza güneşli günler diliyorum.

Güzel bir hafta olsun.

Bu yazı 19 Ağustos 2017 tarihinde HaberAnkara‘da yayınlanmıştır.