Siz değerli okuyucularımızın da bildiği gibi her ayın 3’ünde (ya da takip eden ilk iş gününde) Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), tüketici ve üretici fiyat endekslerindeki değişimleri kamuoyuyla paylaşıyor. Piyasalarda aylık bazda %0,5, yıllık bazda ise %10 düzeyinde artacağı beklenen tüketici fiyatları Şubat ayında bir önceki aya göre %0,73, bir önceki yılın aynı ayına göre ise %10,26 artarak beklentileri aştı.

Hiç şüphe yok ki, fiyatlar genel seviyesinde belli bir istikrar görülmesi ve bu artış oranının belli seviyelerde kontrol altına alınabilmesi, ekonominin diğer dinamikleri açısından da büyük önem arz ediyor. Bir süredir gıda fiyatlarındaki keskin değişimler, döviz kurlarındaki hareketlerle beraber gelişen maliyet unsurları ve son zamanlarda bozulan fiyatlama davranışları nedeniyle son dönemlerde temel enflasyon dinamiklerinde de bir miktar bozulma gözlemliyoruz. 2016 yılını %8,5 seviyesinde kapatan yıllık tüketici enflasyonu 2017 yılının başıyla beraber yükselişe geçmiş ve 2017 yılı Nisan ayında %11,87 ile son 9 yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştı. Yükseliş devam eden dönemde de kendini göstermiş ve Kasım ayında %12,98 seviyesini görmüştük. 2018 yılı baz etkisiyle beraber bir miktar iyimser başlasa da enflasyonu belirleyen unsurlardaki gidişat, enflasyon oranında yaşanmasını arzu ettiğimiz iyileşme sürecinin de biraz uzamasına neden olacak gibi görünüyor.

Şekil 1: 2014-Şubat 2018 Döneminde Yıllık Tüketici Enflasyonu Görünümü

Nitekim Sayın Başbakan Yardımımız Mehmet Şimşek de, enflasyonla mücadele konusunda reformlara devam edileceğini ifade ederken özellikle istihdamın artırılmasına yönelik çalışmaların önemli olduğunu belirtti.

Şubat ayında yıllık bazda en yüksek artışın görüldüğü harcama grubu %15,66’lık artışla ev eşyası grubu oldu. Ev eşyası harcama grubunu %13,19 ile ulaştırma grubu ve %11,53 ile lokanta ve oteller grubu izlerken uzun bir süredir yıllık enflasyonu yukarı yönlü baskılayan gıda enflasyonu ise Şubat ayında %10,27 olarak gerçekleşti. 2005’ten bu yana geçen zaman dikkate alındığında gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık ortalama fiyat değişimi %9,6 olarak gerçekleşirken ülke genelinde fiyatlar genel seviyesindeki ortalama yıllık değişim ise %8,5 düzeyinde gerçekleşti. Diğer bir deyişle, gıda fiyatlarının uzun dönemde fiyatlar genel seviyesinden daha yüksek bir oranda arttığını söyleyebiliyoruz.

Harcama gruplarının tüketici fiyat endeksi hesaplamasındaki ağırlıkları ve bu grupların Şubat ayındaki değişimleri dikkate alındığında Şubat ayında %10,26 düzeyinde gerçekleşen yıllık enflasyonun 2,36 puanını gıda ve alkolsüz içecekler grubunun oluşturduğunu görüyoruz. Şubat ayındaki yıllık enflasyon oranının 2,21 puanı ulaştırma grubundan gelirken 1,41 puanı konuttan, 1,18 puanı ise ev eşyası grubundan geldi.

Şekil 2: 2018 Yılı Şubat Ayında Ana Harcama Gruplarının Yıllık Enflasyona Etkileri

Ankara enflasyon oranında yine görece iyi bir görünüm çizdi

Şubat ayında yıllık enflasyonun en yüksek olduğu bölgeler sırasıyla %11,55 ile İzmir, %11,26 ile Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli ve %11,15 ile Adana, Mersin oldu. TR71 Bölgesi (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) ise %8,87 ile tüketici fiyatlarının yıllık bazda en az artış gösterdiği yer oldu. Ankara’da ise Şubat ayında fiyatlar bir önceki yılın aynı ayına göre %9,14 artış gösterirken Ankaramız bu oranla TR71 bölgesinden sonra yıllık enflasyonda en başarılı performansı gösteren yer oldu.

Takip eden dönemlerde enflasyonun seyrini ve belirleyicilerini değerlendirmeye devam edeceğiz. Fiyatlar genel seviyesindeki artış oranının kontrol altına alınması ve istikrarın sağlanması ekonominin diğer dinamikleri ve tüketici davranışları açısından büyük önem arz ediyor. Bu yüzden bu alanda yapılacak kararlı çalışmalara ihtiyacımız var.

Güzel bir hafta olsun.

Bu yazı 9 Mart 2018 tarihinde HaberAnkara‘da yayınlanmıştır.