Yıldızların arasında en ufacıklardan bir yıldızın gününü aydınlattığı, mavi kadifede bir yaldız zerresi olan bu koskocaman dünyamız gün geçtikçe kalabalıklaşıyor. Birleşmiş Milletler’in araştırmasına göre her yıl yaklaşık 83 milyon yeni konuğunu bünyesinde misafir eden dünyamızda yaşayan nüfusun 2050 yılında 10 milyon sınırına dayanması, 2100 yılında ise 11 milyar sınırını da geçmesi öngörülüyor. Diğer bir deyişle dünya gün geçtikçe daha kalabalık bir aile oluyor.

Dünya nüfusunun artış oranı geçmiş dönemlere kıyasla biraz daha gerilemiş durumda ve gelecekte de bu düşüş trendini devam ettireceğe benziyor. Öyle ki, 2015 yılında ortalama 2,5 olan doğurganlık oranının 2050’de 2,25’e; 2100’de ise 2’ye kadar gerileyeceği bekleniyor. Literatürde nüfus projeksiyonlarını içeren birçok çalışma mevcut ancak sizin de vaktinizi almamak için bu satırlarda en büyük ve bu alandaki çalışmalarıyla saygın konumda bulunan Birleşmiş Milletler’in 2015 yılında hazırladığın çalışmanın detaylarını sizinle paylaşmak istiyorum. Birleşmiş Milletler’in özellikle 21. yüzyılın ikinci yarısına ilişkin “yavaş, orta ve hızlı” olmak üzere üç farklı senaryosu var. Yavaş senaryoya göre nüfusun 2050’den sonra azalacağı öngörülürken orta senaryoda nüfus artış hızının belli bir patikada devam etmesi öngörülüyor. Hızlı senaryoda ise nüfus artış hızının hız kesmeyerek dünya nüfusunun 22. yüzyılın başında yaklaşık 17 milyar ulaşması var. Şüphesiz bu senaryolardan hangisinin gerçekleşeceğini görmek belki torunlarımıza kısmet olacak ama araştırmaların geneline bakıldığında dünya nüfusunun 9 ila 10 milyar arasında bir yerde istikrara kavuşacağının beklendiği görülüyor.

Şekil 1: Birleşmiş Milletler’in Üç Farklı Nüfus Projeksiyonu

Hyde’ın (2010) çalışmasına göre M.Ö. 10.000 yılında 2 milyon kişiye ev sahipliği yapan dünyamız bugün neredeyse üzerinde 7,5 milyar kişiyi taşıyan bir yer kabuğu. Bu yer kabuğu üzerinde yaşayanları 100 kişilik geniş bir aile kabul edecek olsaydık, bu büyük ailenin 19’u ferdinin Çin’de yaşadığını, 18’inin Hindistan’da yaşadığını, 4’ünün ise ABD’de yaşadığını görecektik. Bugün dünyadaki her 100 kişiden 70’i, nüfusu en fazla yirmi ülkede yaşarken kalan 30 kişi ise dünyanın diğer köşelerinde hayatlarını sürdürüyor.

Şekil 2: Dünya 100 Kişilik Bir Aile Olsaydı Nüfus Dağılımı Nasıl Olurdu?

Worldometers.info’nun bizlerle paylaştığı ülkelerin mevcut nüfusları ve nüfus artış oranları dikkate alındığında uzunca bir süredir dünyanın en kalabalık ülkesi unvanını elinde bulunduran Çin’in bu unvanını 2022 yılında Hindistan’a kaptıracağı görülüyor. 2017 yılında 1 milyar 343 milyon kişinin yaşadığı Hindistan yıllık %1,18’lik nüfus artış oranını devam ettirdiğinde yine 2017 yılında 1 milyar 388 milyon kişilik nüfusa sahip Çin’i 2021 yılında yakalıyor ve 2022 yılında ise geride bırakıyor. Bunun yanında Hindistan’ın mevcut nüfus artış oranı devam ederse 2051 yılında 2 milyar sınırını aşacağı öngörülüyor.

Şekil 3: Çin ve Hindistan’ın Önümüzdeki Dönemdeki Nüfus Projeksiyonları

Sözü bitirmeden diğer ülkelere de bir göz atalım. Bugün dünyanın en kalabalık ülkeleri sıralamasında ilk dört sırada yer alan ülkeler Çin ve Hindistan’ın yer değiştirmesi dışında 2025 yılı sonuna kadar değişmezken daha alt sıralarda ise değişiklikler göze çarpıyor. Bugün dünyanın en kalabalık beşinci ülkesi konumundaki Brezilya 2025 yılında en kabalık yedinci ülke konumuna gerilerken bugünün yedincisi Nijerya ise yıllık %2,6’lık nüfus artış oranı ve 5,7’lik doğurganlık oranı ile 2025 yılında beşincilik koltuğuna yükseliyor. İlk 10’da yer alan ülkelerden Meksika ise bir sıra üzerinde dokuzuncu sırada yer alan Rusya’yı 2025 yılında geride bırakıyor. ‘Peki ya Türkiye?’ dediğinizi duyar gibiyim. Mevcut nüfus artış hızlarının devam ettiği varsayımında ülkemizin 2025’te 87 milyonluk bir ülke olacağı, 100 milyon sınırını ise 2039’e aşacağı öngörülüyor.

Dünya giderek kalabalıklaşıyor, siz bu satırları okurken dünya nüfusu 2.000 kişi arttı bile. Bu dünyadaki misafirliğimiz ne kadar daha sürer bilinmez lakin dileyelim ki önümüzdeki yıllar, on yıllar giderek kalabalıklaşan bu ailede eşitsizliğin, adaletsizliğin giderildiği zamanlar olsun.

Güzel ve mutlu bir hafta olsun.

Bu yazı 17 Mart 2017 tarihinde HaberAnkara‘da yayınlanmıştır.