Bildiğiniz gibi, ihracata dayalı büyüme modelini benimseyen her ülke gibi bizim ülkemizde de salt ihracat artışından ziyade ihracatın niteliğinin artışının ve toplam ihracat içerisinde olabildiğince yüksek teknoloji ihtiva eden ürünlerin yoğunluğunun artırılmasının önemli olduğunu bu satırlardan defalarca paylaştık. Ülkemiz bu konuda rakiplerine göre biraz geride kalmış durumda. Öyle ki, Dünya Bankası verilerine göre dünyada yüksek teknoloji ihracatının toplam ihracata oranı %18,5 seviyelerinde iken ülkemizde ise 2016 yılı sonu itibarıyla bu oran %3,5 seviyesinde gerçekleşti.

Toplam ihracatımız içerisinde yüksek teknolojili ürünlerin payını artırma hedefimize giden yolda şüphesiz ürün ve pazar eksenli politikalar etkin rol oynamakta. Bunun yanında, illerimizin yüksek teknolojili ihracat konusundaki potansiyellerinin de iyi belirlenmesi ve politika setlerinin bu değerlendirmeyi de içerecek şekilde gözden geçirilmesi de, hedefe giden yolun daha etkin olarak alınmasını beraberinde getirebilir. Bu haftaki buluşmamızda illerimizin ihracatının teknolojik yoğunluğuna değinmeye çalışırken daha önceki bir çalışmamda da belirttiğim gibi yüksek teknoloji ihracatı konusunda Türkiye ortalamasının üzerinde performans gösteren Ankara’ya bir kez daha dikkatleri çekmeye çalışacağım.

Ankara Türkiye Genelinden Daha Yüksek Oranda Yüksek Teknoloji İhracatı Yapıyor

Türkiye İstatistik Kurumu’ndan edinilen Dış Ticaret İstatistikleri ile OECD’nin imalat sanayi ürün gruplarının teknolojik sınıflaması için yayımladığı anahtar tablo kullanılarak yapılan hesaplamalara göre; 2002 yılında ihracatının yarısını düşük teknolojili ürünler ile yapan ülkemiz aradan geçen 15 yılda düşük teknoloji yerine orta teknolojili ürünler ihraç eden ülkeler arasında konumlanmıştır. Hiç şüphe yok ki, bu dönüşümde dış ticaret politikamızın içerdiği ürün ve pazar politikalarının orta ve yüksek teknoloji ihracatına odaklanması etkili olurken illerimizdeki dönüşüm sürecinin de etkisi göz ardı edilemeyecek durumdadır.

2016 yılı sonu itibarıyla yapılan ihracata baktığımızda, Ankara’nın yüksek teknoloji ihracatının yoğunluğunda Eskişehir’in ardından ikinci sırayı aldığını görüyoruz. OECD sınıflaması kullanılarak yapılan hesaplamalara göre, Eskişehir’de yapılan yüksek teknoloji ihracatının toplam ihracata oranı %35 düzeyinde gerçekleşirken Ankara için ise bu oran %17 gibi yüksek bir seviyede gerçekleşmiştir. Ankara’dan 2016 yılında yapılan ihracatın teknolojik yoğunluğuna baktığımızda düşük teknolojili ürünlerin payının %20 olarak gerçekleştiği ve bu oranın ülke ortalamasına kıyasla hayli düşük olduğu görülebilir

Şekil 1: 2016 yılında Ankara’dan Yapılan İhracatın Teknolojik Yoğunluğu

Peki, ülkemizin genel görünümü nasıl? Bunun için de aşağıda sizin için hazırladığım Türkiye haritasının yardımına başvuracağım. Söz konusu haritada yer alan renkler, illerin farklı düzeylerde gerçekleşen yüksek teknoloji ihracatı yoğunluklarını gösteriyor. Koyu yeşil renkler yüksek teknoloji ihracatının ülke ortalaması üzerinde gerçekleştiği illeri gösterirken kırmızı renkler ise yüksek teknoloji ihracatının bir hayli düşük seyrettiği illeri göstermekte.

Şekil 2: 2016 yılında İllere Göre Teknolojik Yoğunluk Dağılımı

15 Yılda Yüksek Teknoloji Konusunda En Başarılı İl Ankara

Son olarak 2002 yılına kıyasla 2016 yılında geldiğimiz noktaya bir göz atarak bu haftaki buluşmamızı sonlandıralım. 2016 yılı sonu itibarıyla illerimizin ihracatının teknolojik yoğunluğuna baktığımızda, aradan geçen 15 yılda yüksek teknoloji ihracatında en başarılı performansı gösteren ilimiz Ankara olmuştur. Söz konusu dönemde yüksek teknolojili ihracatın toplam ihracat içerisindeki oranını 10,2 puan artıran Ankara bu alanda 81 ilimiz arasında zirvedeki yerini almıştır.

Ankara’da kavurucu sıcaklar bir süre daha bizleri bunaltmaya devam edecek gibi. Tüm değerli okuyucularımızın bu konuya ve tabi ki kendilerine dikkat etmelerini rica ediyorum.

Güzel bir hafta olsun.

Bu yazı 11 Ağustos 2017 tarihinde HaberAnkara‘da yayınlanmıştır.