Geride bırakmaya hazırlandığımız 2017 yılı, kötü geçen bir 2016 yılına kıyasla yüzlerin gülümsemeyle daha fazla bezendiği, önümüzdeki döneme ilişkin beklentiler mevzubahis olunca kara bulutların yerini güneşli havalara daha fazla bıraktığı bir yıl oldu. Başta 15 Temmuz gibi başka ülkelerin zorlukla üstesinden gelebileceği hain bir darbe girişimini başarıyla püskürten ülkemiz 2016 yılında türlü zorluklarla aynı anda mücadele etmek zorunda kaldıysa da 2017 yılı ekonomide ve özellikle sanayide görece yüz güldüren bir yıl olarak geride kalıyor.

2016 yılının tamamı ele alındığında takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimimiz bir önceki yıla kıyasla %1,8 düzeyinde artarken 2017 yılıyla beraber yalnızca Şubat ayı itibarıyla bu oranın altında gerçekleşen, kalan diğer aylarda ise bu oranın üzerine çıkan bir sanayi üretimi büyümesiyle karşılaştık. 2017 yılının tamamı için sanayi üretim endeksi verileri henüz elimizde yok lakin yılın ilk on aylık dönemi incelendiğinde yıllık bazda ortalama %5,8’lik bir sanayi üretimi artışından söz etmemiz mümkün. Siz değerli okuyucularımızın da malumu olacağı üzere sanayi üretimimiz büyüme performansımızın da en temel belirleyicilerinden ve öncü göstergelerinden biri olarak değerlendiriliyor. Keza, yılın üçüncü çeyreğinde bize G-20 ülkeleri arasında en hızlı büyüyen ülke olma unvanını kazandıran %11,1’lik büyümemizin arkasında yatan nedenlerden biri de söz konusu dönemdeki %10,1’lik sanayi üretimi artışı ve sanayi sektöründe gözlenen %14,8’lik büyüme oldu.

Sanayi üretimimizle beraber sanayi ciromuz da 2017 yılında, bir önceki seneye kıyasla güçlü artışlar gerçekleştirdi. Yılın yine Ocak-Ekim ayları arasındaki dönemi ele alındığında sanayi üretimimizdeki ortalama %5,8’lik artışa sanayi ciro endeksindeki ortalama %27,7’lik artış eşlik etti. Aşağıdaki şekil, 2016 yılının tamamıyla 2017 yılının Ocak-Ekim döneminde sanayi üretim ve sanayi ciro endekslerinde takvim etkisinden arındırılmış yıllık değişim oranlarını gösteriyor. 2017 yılını gösteren turuncu çizgiler her iki değişken için de 2016 yılının gösteren mavi çizgilerin üzerinde yer alıyor.

ŞEKİL 1: 2016 ve 2017 Yılı Ocak-Ekim Dönemleri İtibarıyla Ülkemizde Sanayi Üretim ve Sanayi Ciro Endekslerinde Yıllık Değişim Oranları

Bu haftaki buluşmamızın bu kısmında ise, 2017 yılının ilk dokuz aylık dönemi itibarıyla %9,3 düzeyinde büyüyen, üçüncü çeyrekte ise %15,2 gibi yüksek bir büyüme seviyesine ulaşan imalat sanayii özelinde 2017 yılının genel bir değerlendirmesine yer vermek istiyorum. İmalat sanayiinde performans göstergesi olarak değerlendirilebilen TCMB’nin her ay bizlerle paylaştığı İmalat Sanayii Kapasite Kullanım Oranları 2017 yılında yine 2016 yılına kıyasla daha yüksek seviyelerde seyretti. Hatta öyle ki, 2017 yılının Kasım ayı itibarıyla gerçekleşen %79,9’luk oran, imalat sanayiimizin son 9 yılda ulaştığı en yüksek kapasite kullanım oranı olarak da kayıtlara geçti.

Ortalama olarak 2015 yılında %76,8 düzeyinde, 2016 yılında ise %77,4 düzeyinde gerçekleşen imalat sanayii kapasite kullanım oranımız 2017 yılıyla beraber yükselişini devam ettirmiş ve %78,5 düzeyine yükselmiştir. Aşağıdaki şekilde 2016 yılının başından 2017 yılının sonuna kadar geçen dönemde aylar itibarıyla imalat sanayii kapasite kullanım oranlarımızı bulabilirsiniz.

ŞEKİL 2: Ocak 2016 – Aralık 2017 Döneminde İmalat Sanayii Kapasite Kullanım Oranı

2016 yılının son buluşmasında sizlere “2017 gerçekten ama gerçekten huzurlu ve mutlu bir yıl olsun ki biz de bu satırlardan hep canımızı sıkmayan değerlendirmeleri sizinle beraber paylaşmaya devam edelim.” diyerek veda etmiştim. Her yeni günümüzün, her yeni yılımızın bir öncekinden çok daha mutlu ve huzurlu geçmesi dileğimle tüm değerli okuyucularımızın yeni yılını şimdiden kutluyorum.

Her zamanki bitirişimizi bu haftalık biraz değiştirelim: güzel bir yıl olsun.

Bu yazı 29 Aralık 2017 tarihinde HaberAnkara‘da yayınlanmıştır.