Değerli okuyucularımız da tecrübe etmişlerdir; bazı uçak yolculuklarının iniş aşamaları bir hayli dertli olur. Nedenleri bilinmez, bazı seferlerde uçağın pistle buluştuğu an gayet dertli bir hal alır. Bazı seferlerde ise pilotlar o demirden kuşları pistle buluştururken adeta bir tüy hafifliğinde inişi yolculara sunarlar. Öyle ki, bu haftaki buluşmamıza ismini veren terim de havacılık alanında hava taşıtlarının ustalıkla, çarpmaksızın yere inişi anlamına geliyor.

Bu terim havacılık sektöründe olduğu kadar ekonomi alanında da kendine kullanım alanı buluyor. Ekonomilerin hızla geliştiği dönemlerin hemen ardından kendinden ya da dış faktörlerden etkilenerek hızını yavaşlatması, bir nevi inişe geçmesi ve bu inişin şiddetinin nasıl olacağını değerlendiren yumuşak iniş terimi şu sıralarda Türkiye ekonomisi için de kullanılmaya başladı. Her hafta bu köşeyi takip ederek bir kahve molasında genel ekonomik görünüm hakkında bilgi edinen değerli okuyucularımız da hatırlayacaktır; Türkiye ekonomisi son dönemde rekor kıran büyüme oranlarıyla potansiyel büyümesinin bir hayli üzerinde, başarılı bir performans göstermişti. Madalyonun bu tarafı yüzümüzü güldüren sonuçları karşımıza çıkarırken madalyonun diğer tarafında ise özellikle enerji gibi bazı sektörlerdeki dışa bağımlı durumumuz ve ara malı ithalatının hala yüksek seviyelerde seyretmesi nedeniyle yüksek büyüme oranları yüksek dış ticaret açığı ve dolayısıyla cari açık olarak da kendini göstermeye başladı. İşte bu yüzdendir ki, bir hayli güçlü bir performans gösteren ekonomimizin önümüzdeki dönemde bir miktar hız kesmesi ve potansiyel büyüme oranı seviyelerine dönmesi muhtemeldir. Ezcümle, bir nevi iniş zamanı.

Şimdi önemli olan bu inişin şiddetinin ne olacağı: büyüme performansının öncü göstergelerinden olarak kabul edilen sanayi üretimi yılın başından itibaren kademeli olarak hız kaybını sürdürüyor. 2017 yılının tamamında yıllık bazda %8,9 artış gösteren sanayi üretimi yine aynı dönemde %7,4 ile Türkiye ekonomisinin dünyanın en hızlı büyüyen ekonomileri arasında yer almasını sağlayan büyüme performansının da öncü göstergesi olmuştu. 2018 yılında ise Ocak ayında %12 ile güçlü artışını sürdüren sanayi üretimi, takip eden dönemde kademli olarak hızını düşürdü. Geçtiğimiz günlerde açıklanan verilere göre sanayi üretimi Mayıs ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %6,4 artış gösterdi. Yılın ilk beş aylık döneminde ise sanayi üretimindeki yıllık ortalama artış oranı %8,9 olarak gerçekleşti.

Yukarıda bahsettiğimiz büyüme oranımızdaki hız kaybı beklentisi kendine uluslararası kuruluşların ekonomik görünüm raporlarında da yer buldu. Dün açıklanan Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’na göre daha önce %4,4 olarak beklenen 2018 yılı büyüme oranı %4,2’ye revize edildi. Raporda, son dönemde özellikle Türkiye’nin de aralarında bulunduğu gelişmekte olan ekonomilerde enflasyon ve döviz kuru baskılarının aşağı yönlü risklerin artmasına ve ekonomik performansın yavaşlamasına sebep olduğunun altı çizildi.

Geçtiğimiz haftalarda yine bu köşede bahsini geçirdiğimiz ticaret savaşları belirsizliği de küresel ekonomileri olumsuz etkilemekte. Öyle ki, IMF yayınladığı raporda, gelişmekte olan ülkelerde ve gelişen Avrupa’da, büyümenin 2017 yılındaki %5.9’dan bu yıl %4.3’e ve 2019’da Nisan’daki rapora göre 0.1 puan düşüşle %3.6’ya gerilemesini bekliyor.

Son dönemde özellikle enflasyon ve döviz kuru alanlarında bir miktar sıkıntılar yaşadığımız hepimizin malumu. Ancak göreve başlayan Cumhurbaşkanlığı Kabinesi’nin atacağı kararlı adımlarla öncelikli olarak enflasyon, yüksek faiz, yüksek döviz kuru ve bunlara bağlı olarak cari açığın sürdürülebilir finansmanı konularında ekonomik performansımızdaki yavaşlamanın etkin olarak yönetileceğini ve inişin yumuşak bir şekilde gerçekleşeceğini bekliyoruz.

Güzel bir hafta geçirmeniz ümidiyle…

Bu yazı 18 Temmuz 2018 tarihinde Ticari Hayat Gazetesi‘nde yayınlanmıştır.