Bildiğiniz ve bu köşeden de takip ettiğiniz gibi tüketici fiyatlarındaki artış son dönemdeki ekonomi gündeminin ilk sıralarında yer alan konulardan oldu. Geçtiğimiz yılın Eylül ve Ekim aylarında sırasıyla %24,5 ve %25,2 seviyeleriyle 2003’ten bu yana en yüksek seviyelerine ulaşan yıllık enflasyon oranı takip eden dönemde başta Hazine ve Maliye Bakanlığı olmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarıyla özel sektörün iş birliğinde yürütülen “Enflasyonla Topyekün Mücadele” uygulamalarıyla bir miktar aşağı yönlü hareket etmişti.

Bununla birlikte enflasyon oranını yukarı yönlü baskılayan öncelikli hususlardan birisi olan gıda fiyatlarındaki yükselişle ilgili olarak da birçok şehirde tanzim satış uygulaması hayata geçmiş ve böylece tüketicilerin fiyat spekülasyonlarından arınmış bir şekilde gıda ürünlerine erişmesinin önü açılmıştı. Ancak Mart ayı itibarıyla TÜİK’in açıkladığı Tüketici Fiyat Endeksi verileri gösteriyor ki enflasyonun ve özellikle de gıda fiyatlarındaki artışın ateşini çok da söndürebilmiş değiliz.

Mart ayında tüketici fiyatları bir önceki aya göre %1,03 düzeyinde, geçen yılın aynı ayına göre ise %19,71 düzeyinde artış gösterirken harcama kalemleri arasında yıllık bazda en yüksek artış %29,8 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda gerçekleşti. Gıda ve alkolsüz içecekler Şubat ayına göre ise %2,44 ile sağlıktan sonra fiyatı en fazla artış gösteren harcama grubu olarak dikkat çekti.

Yıllık olarak Mart ayı itibarıyla %19,71 düzeyinde gerçekleşen enflasyon oranının 7 puanlık kısmını tek başına gıda ve alkolsüz içecekler grubu oluşturuyor. Aşağıdaki şekil, 2018’in başından bu yana tüketici fiyatlarındaki genel seyir ile gıda fiyatlarındaki yıllık değişim oranını gösteriyor.

ŞEKİL 1: 2018-Mart 2019 Döneminde Yıllık Enflasyon ve Gıda Enflasyon Oranları (Kaynak: TÜİK)

ŞEKİL 1 BURAYA GELECEK

Tüketici fiyatlarındaki seyri incelemek için TÜİK’in baz aldığı tüketim sepetini oluşturan 418 madde mevcut. Mart ayında bu 418 maddenin 270’inin ortalama fiyatlarında artış gözlemlenirken sadece 115 maddenin ortalama fiyatlarında düşüş gözlemlendi. Haber sitelerinin çok sevdiği bir terim olan “zam şampiyonu” unvanını Mart ayında bir önceki aya göre fiyatı %43,81 artan çarliston biber alırken çarliston biberi sırasıyla %36,04’lük artışla sivri biber ve %19,94’lük artışla patlıcan izledi. Mart ayında fiyatı en fazla azalan ürün ise %18,47’lik düşüş ile ıspanak oldu.

Bildiğiniz gibi harcama dinamikleri bölgelerimiz itibarıyla farklılık gösterebiliyor ve bir bölgemizde yaşayan bir tüketicinin ağırlıklı olarak harcama yaptığı gıda grubu başka bir bölgemizde yaşayan bir tüketicinin bütçesinde aynı ağırlığa sahip olamayabiliyor. Bu sebeptendir ki, ülkemizde farklı bölgelerde yaşayan tüketiciler farklı enflasyon oranlarıyla karşılaşıyor. Mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek enflasyon oranı %25,3 ile Şanlıurfa ve Diyarbakır’da görülürken en düşük enflasyon ise bu konuda bir hayli iyi bir performans gösteren Ankara’mızda görüldü. Ankara’da Mart ayında tüketici fiyatları bir önceki yılın aynı ayına göre %15,77 düzeyinde artış gösterdi.

Güzel bir hafta olsun.

Bu yazı 5 Nisan 2019 tarihinde HaberAnkara‘da yayınlanmıştır.