Lübnanlı kuşkucu düşünür Nassim Nicholas Taleb’in birçok çalışmaya motivasyon kaynağı olmuş metaforu: siyah kuğu. Bir gelin gibi süzülen beyaz kuğuların arasında hiç de alışılagelmeyen rengiyle “aslında ben de buradayım” diyen siyah kuğuyu işaret ederek, kimsenin aklına gelmeyen, hatta ihtimaller içinde bile saymadığı ama gerçek olan olayları veya olguları tasvir etmişti Taleb bu metaforuyla.

Dünyamız son birkaç senedir o kadar “olmaz”ları yaşıyor ki artık metafor tersine dönmüş durumda. Artık siyah kuğuların arasındaki beyazı arıyor gözlerimiz.

Sanıyorum ki bizim neslimiz artık hiçbir şeye şaşırmamasıyla ünlenerek bu dünyaya iz bıraktı. Hastalıklar artık 7 milyar insanın hayatını tehdit edecek şekilde salgına dönüşüyor, iklimdeki değişiklikler tüm gezegenimizi etkiliyor, dünyanın bir yerindeki gerginlikler kalan kısmındaki ezberleri bozuyor, oyunların baştan kurgulanmasına sebep oluyor. İnsanlık, on binlerce yıllık tarihi boyunca atlattığı badirelerden kendisine tam bilgiyi elde ederek çıkamamışa benziyor ki bugün hala yaşanan sıkıntılara karşı öncelikle kendisinin “bilgisizliğini” itiraf etmesine ve önce öğrenmeye sonra da öğrendiklerini hayata geçirmeye ihtiyaç duyuyor.

Bahar mevsimi kapıda. Ziyaret etme imkânı bulduğumuz küçük su birikintilerinde usulca dolaşan beyaz kuğuların arasında farklılığıyla göze çarpan siyah bir kuğu gördüğümüzde aslında dünyanın geneline bakınca siyah kuğuların arasındaki beyaz olan aklıselimin ve bilginin, dünyayı zorluklardan aydınlıklara ulaştıracak olduğunu anımsayacağız.

Bu yazı 29 Mart 2022 tarihinde Finanskolik sitesinde yayımlanmıştır.

---