Temel bir insani ihtiyaç olan barınma ihtiyacı, Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisinde en alt basamakta yer alsa da en azından ülkemiz için katlanılması giderek daha güç bir hal alan bir maliyet kalemi haline gelmiş durumda. Ortalama bir hanehalkının tüketim harcamasının dörtte birini ayırdığı (kira da dahil olmak üzere) konut harcamaları son dönemde hızlı fiyat artışıyla dikkat çekiyor.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının her ay yayınladığı Konut Fiyat Endeksi verileri ülke genelinde konut fiyatlarının eğilimini göstermesi açısından önemli bir gösterge. Konut Fiyat Endeksinin Ocak ayı verilerine göre ülke genelinde konut fiyatları bir önceki yılın aynı ayına göre %77,4 düzeyinde artarken yeni konutlar için bu artış oranı %85,7’ye ulaştı. İstanbul konut fiyatlarındaki hızlı artışta listenin başını çekiyor. Öyle ki, yeni konutlar genelinde baktığımızda İstanbul’da konutlardaki yıllık fiyat artışı %95’i, metrekare başına düşen birim fiyat ise 11 bin 783 TL’yi buldu.

Ekonomide balon terimi gerçek değerlerinden çok daha yüksek fiyat değişimleri için kullanılıyor. Konutlardaki fiyat artışının çok yüksek değerlere ulaştığı bir gerçek. Ancak bir de maliyet tarafına baktığımızda aslında fiyat artışlarının bir sebebinin de hızla artan maliyetler olduğunu görüyoruz. Aynı dönemi kıyaslamak için TÜİK’in Ocak ayı inşaat maliyet verilerine bakalım. İnşaat maliyetleri Ocak ayında aynı dönemdeki konut fiyat artışa yakın bir düzeyde yıllık %79,9 arttı. Maliyetlerdeki artış eğilimi Şubat ayında da devam etti ve yıllık artış %90’ı aştı.

Konut fiyatları hızla artıyor ve bunun öncelikli sebeplerinden birisi maliyetler olsa da yabancılara konut satışı ve ülkemizdeki mültecilerin geleceği de konut fiyatlarını etkiliyor. Bir süre daha birlikte yaşamak zorunda olduğumuz enflasyonist ortam da bütün bu etmenlere eklenince önümüzdeki dönemde konut fiyatlarındaki artışın bir balon oluşumundan ziyade şartlar ışığında süregeleceğini söylemek pek de yanlış olmayacak.

Bu yazı 13 Nisan 2022 tarihinde Finanskolik sitesinde yayımlanmıştır.

---