Geçtiğimiz günlerde elime ilkokul karnelerim geçti. Sınıf öğretmenimizin o çok özendiğimiz pilot kalemiyle düşüncelerini yazdığı ve bunu gerçekten de şimdiki gibi geçiştirmek yerine yol gösterici bir şekilde yaptığı zamanların karneleri. Eğer bir dersten zayıfsanız gerçekten zayıf alabildiğiniz, şişirme notların olmadığı dönemlerin karneleri. İnsan yaş aldıkça her şeyin nottan ibaret olmadığını kah yaşayarak kah gözlemleyerek öğreniyor ama tabii ki ‘notlar hiçbir anlam ifade etmez’ gibi ütopik bir ifade de bu yazının konusu değil. Bireylerin olduğu gibi şirketlerin ve ülkelerin de notları oluyor ve bu notların en azından geçer düzeyde olması onların çok işine yarıyor. Haydi hazırlayın kahveleri, Cuma akşamı ‘Espresso’su başlıyor.

CDS… İngilizce bir kısaltma; açılımı Credit Default Swap. Türkçeye kredi temerrüt takası olarak çevirebileceğimiz CDS terimi tanım olarak bir ülkenin veya şirketin borcunu geri ödememesi ihtimaline karşı alacağınıza ilişkin sigorta primini ifade ediyor. Daha basit bir tanımla o ülkenin veya şirketin temerrüde düşme riski. İşi bu olan uluslararası yatırım bankaları bir şirketin veya ülkenin ekonomik görünümünün yanında yönetim şekli, istikrarı, dönemler itibarıyla attığı adımlar vb. birçok hususu değerlendirip bir risk primi belirliyor ve borcunu geri ödeyememesi durumunda bu borcu üstlenebilmek için bir değer ortaya koyuyor.

Düşünün ki, vişnesiyle ünlü İsvişne ülkesinin tahvilini almak istiyorsunuz. Ama İsvişne’nin son dönemdeki görünümüne ilişkin de biraz kaygılarınız var. O ülkenin tahvilini alarak ona bir nevi borç vermiş oluyorsunuz. Bir yatırım bankası İsvişne’nin riskini belirliyor ve eğer alacağınızı sigortalamak isterseniz belirli bir sigorta primi karşılığında bu alacağınızı üstlenmeyi teklif ediyor. Tahmin edeceğiniz üzere İsvişne’nin riski ne kadar yüksekse bankanın talep ettiği sigorta primi de bir o kadar yüksek oluyor.

Şirketlerin veya ülkelerin görünümündeki bozulmalar CDS değerlerinin yükselmesine, dolayısıyla ihraç ettikleri varlıkların daha riskli hale gelmesine sebep oluyor. Ülkemizin yaz aylarında CDS’i 1000 değerine kadar yaklaşmıştı. Şu anda birazcık gevşemeyle 500 değerlerinde. Kıyaslamanız için bazı stabil ülkelerden örnek vererek bu buluşmamızı sonlandıralım: ABD’nin CDS değeri 26, Kanada’nın 39, İspanya’nın ise 55. Sıkı durun; Rusya’nın ise şu anda 13.775 civarlarında (Kaynak: WorldGovernmentBonds.com)

Haftayı bitiriyoruz. Tabii ki kahveleri de… Afiyet olsun. 🙂