Başlığı gördüğünüzde aklınıza geçen günlerde üzülerek takip ettiğimiz doğada zehirli halde bulunan mantarlar gelse de bu sefer konu biraz farklı. Türkiye İstatistik Kurumu daha önce “Kültür İstatistikleri” başlığı altında yayınladığı kültürel miras istatistiklerini bugün ilk defa ayrı bir başlık olarak yayınladı. Kültürel miras alanında 2010-2014 dönemine ve 2014 yılına ilişkin ayrıntılı sonuçlara yer verilen bültenin sonuçlarının kamuoyuna daha erken ve ayrıntılı ulaştırılması amacıyla ayrı bir başlık altına taşındığı ifade edilmektedir [1].

Tarih boyunca birçok uygarlığı misafir etmiş ülkemizde 2010 yılında 334 olan toplam müze sayısı 2014 yılı sonu itibarıyla 392’ye yükselirken Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı müzelerin sayısı 185’ten 192’ye; özel müzelerin sayısı ise 149’dan 200’e yükseldi. 2010-2014 döneminde Bakanlığa bağlı müze sayısı %3,8 oranında artarken özel müzelerin sayısı ise %34,2 oranında artarak dikkat çekti.

Tablo 1: Yıllara Göre Türkiye’de Müze Sayıları

2010 yılında hizmet veren 334 müzeyi toplam 30,6 milyon kişi ziyaret ederken 2014 yılına gelindiğinde sayıları 392’ye ulaşan müzelerimizi toplamda 37,9 milyon kişi ziyaret etmiştir. Bakanlığa bağlı müzeleri ziyaret eden ziyaretçi sayısı 2010 yılından 2014 yılına gelindiğinde 25,1 milyondan 29,8 milyon kişiye ulaşırken özel müzeleri ziyaret eden ziyaretçi sayısı ise 5,5 milyondan 8,1 milyon kişiye ulaşmıştır. Diğer bir deyişle, tıpkı müze sayılarında olduğu gibi ziyaretçi sayısında da özel müzeler Bakanlığa bağlı müzelerden oldukça yüksek bir performans göstermiştir. 2010-2014 döneminde Bakanlığa bağlı müzeleri ziyaret eden ziyaretçi sayısında %18,7 oranında bir artış görülürken bu artış özel müzelerde ise %47 oranında gerçekleşmiştir.

2010 yılında her 100 kişiden 82’si Bakanlığa bağlı müzeleri ziyaret ederken söz konusu dönemde özel müzelerin sayısının artmasıyla 2014 yılına gelindiğinde her 100 kişiden 79’u Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı müzeleri tercih ederken 21’i ise özel müzeleri tercih etmiştir.

Tablo 2: Yıllara Göre Türkiye’de Müzeleri Ziyaret Eden Kişi Sayıları

2014 yılında faaliyette bulunan ve Kültür ce Turizm Bakanlığı’na bağlı toplam 192 müze ve 138 ören yerini toplamda 29,8 milyon kişi ziyaret ederken 330 müze ve ören yerinde toplamda 3,2 milyon eser sergilenmiştir. Söz konusu yılda müze ve ören yeri başına ziyaretçi sayısı 90.302 kişi olurken eser başına ziyaretçi sayısı ise 9,3 olarak gerçekleşmiştir.

Bu noktada dünyada verisi bulunan ülkelerden birkaç örnek verilebilir. En güncel verilerine göre müze başına düşen ziyaretçi sayısı İtalya’da 83 bin kişi, İtalya’da 40 bin kişi olurken Birleşik Krallık’ta 51 bin kişi, Polonya’da 36 bin kişi ve Hırvatistan’da 17 bin kişi olarak gerçekleşmiştir [2].

Tablo 3: Seçilmiş Ülkelerde Müze Başına Düşen Ziyaretçi Sayısı

*(Bu noktada farklı ülkelerde müze ve ören yeri tanımlarının farklılaşabileceği dikkate alınmalıdır)

İllere göre kültürel miras istastistikleri incelendiğinde İstanbul’un 19 müze ve toplamda 9,4 milyon ziyaretçi ile ilk sırada bulunduğu görülürken İstanbul’u toplam 10 müze ve 12 ören yeri ve 3 milyon ziyaretçi ile İzmir ve 10 müze ve 1 ören yeri ile 2,3 milyon ziyaretçiye sahip Konya takip etmektedir. Müze başına ziyaretçi sayısında 603 bin kişi ile Denizli ilk sırayı çekerken Denizli’yi 495 bin kişi ile İstanbul, 287 bin kişi ile Aksaray, 205 bin kişi ile Konya ve 168 bin kişi ile Nevşehir izlemektedir.

Tablo 4: İllere Göre Müze Başına Düşen Ziyaretçi Sayısı

İllere göre kültürel miras istastistikleri incelendiğinde İstanbul’un 19 müze ve toplamda 9,4 milyon ziyaretçi ile ilk sırada bulunduğu görülürken İstanbul’u toplam 10 müze ve 12 ören yeri ve 3 milyon ziyaretçi ile İzmir ve 10 müze ve 1 ören yeri ile 2,3 milyon ziyaretçiye sahip Konya takip etmektedir. Müze başına ziyaretçi sayısında 603 bin kişi ile Denizli ilk sırayı çekerken Denizli’yi 495 bin kişi ile İstanbul, 287 bin kişi ile Aksaray, 205 bin kişi ile Konya ve 168 bin kişi ile Nevşehir izlemektedir.

2014 yılı Kültürel Miras İstatistikleri’ne göre ülkemizde 2014 yılı itibarıyla 12 ilimizde herhangi bir müze ya da ören yeri bulunmazken Batman’da içerisinde 3 bin 333 adet eser bulunan toplam 2 müze ve ören yerini ziyaret eden kimse olmamıştır. Yine aynı şekilde 2014 yılında Erzincan’da içerisinde 446 eser bulunan bir müzeyi ziyaret eden kimse olmazken Bayburt’ta ise bulunan bir adet müzede herhangi bir eserin bulunmadığı görülmekte.

KAYNAKLAR
[1] TÜİK, Kültürel Miras İstatistikleri 2014, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21553
[2] EGMUS, Museum Statistics 2014
İlk Görsel: http://www. wikimedia.org

Bu yazı 12 Kasım 2015 tarihinde İktisadiyat‘ta yayınlanmıştır.