Zaman zaman hepimizin kulağına çalınan bir cümledir “İcat çıkarma evladım!” cümlesi. Büyüklerimizin o an içinden gelmediği bir şeyi istediğimizde başlarına icat çıkarmamız gerektiğini söyledikleri zamanlar geride kaldı ve dünyada oyunun kuralları baştan yazıldı. Artık bireylerin küçük yaşlardan itibaren sorgulamaları, aramaları, bulmaları ve yapabiliyorlarsa eğer “başımıza icat çıkarmaları” gerekiyor.

Yeni adıyla Türk Marka ve Patent Kurumu’nun (TPMK) her ay bizlerle paylaştığı resmi istatistikler patent ve marka konusunda olumlu bir seyir izlediğimizi ancak giderek kızışan rekabetçi dünyada bizi gelişmiş ekonomiler arasında konumlandıracak düzeye henüz erişemediğimizi gösteriyor. 2017 yılı Ağustos ayında patent başvuruları yıllık bazda %24,2 oranında artarken aynı dönemde marka başvuruları ise %15,5 oranında artış gösterdi.

Yılın ilk sekiz aylık döneminde de görünüm yüzümüze inceden bir tebessüm konduracak nitelikte. TPMK’nın resmi istatistiklerine göre 2017 yılının Ocak-Ağustos ayları arasındaki dönemde patent başvuruları %6,3 oranında artış gösterirken marka başvurularında ise %9,3 oranında artış gözlemlendi. Ancak kötü haber! Yılın ilk sekiz aylık döneminde başvurularda artış gözlemlenirken tescillerde ise tersine azalış söz konusu. Ocak-Ağustos döneminde patent tescilleri %14,5 oranında azalırken marka tescillerinde ise %16,8 oranında azalış görüldü.

2017 yılının Ocak-Ağustos döneminde her 10 patent başvurusunun 4’ü İstanbul’dan yapılırken ilk beş sırada yer alan illerin toplam içerisindeki payı ise %73 oranında. Sekiz aylık dönemde 81 ilimizden 10’unda ise bir tane bile patent başvurusu yapılmamış.

Marka başvurularının illere göre dağılımında ise İstanbul bu sefer daha önden yürüyor. Yılın Ocak-Ağustos döneminde yapılan toplam marka başvuruları içerisinde İstanbul’dan yapılan başvurular %47 paya sahip iken ilk beş ilden yapılan başvuruların toplam içerisindeki payı ise %70 oranında. İllere göre marka başvuruları listesinin sonunda ise sadece 6 başvuru ile Bayburt var.

Bir de dünyadaki duruma bakalım. Geçtiğimiz günlerde yayınlanan ve ülkelerin farklı kriterler bazında küresel rekabetçilik düzeylerini ölçen Küresel Rekabetçilik Endeksi’nin patent başvuruları ile ilgili alt kriterine baktığımızda ülkemizin 119 ülke arasında 39. sırada yer aldığını görüyoruz. Milyon kişi başına düşen patent başvurusunda Japonya ilk sırada yer alırken Japonya’yı sırasıyla İsveç, İsviçre, Finlandiya ve Güney Kore izliyor.

Ülkemizde gerek kamu destekli gerekse de özel sektör destekli icat çıkarmaya yönelik birçok yarışma ve destek programı düzenleniyor. Dünyanın dört bir yanındaki gelişmelerin sanki hızla akan bir nehir gibi akıp gittiği, her yeni günde yeni bir teknolojiye uyandığımız günümüzde ülkemizin gelişmiş ekonomilerin arasında yer alabilmesi için teknoloji üreten ve icat çıkaran bir yapıya bürünmesi şart.

Güzel bir hafta geçirmeniz ümidiyle…

Bu yazı 18 Ekim 2017 tarihinde Ticari Hayat Gazetesi‘nde yayınlanmıştır.