Siz değerli okuyucularımızın da malumu olduğu üzere her ayın 15’inde (ya da takip eden ilk iş gününde) Maliye Bakanlığı tarafından aylık bütçe gerçekleşmeleri kamuoyuyla paylaşılıyor. 2017 yılı Mart ayında 19,5 milyar TL veren merkezi yönetim bütçesi 2018 yılının Mart ayında ise 20,2 milyar TL açık verdi. Keza, yılın ilk üç aylık dönemi dikkate alındığında da bütçe açığında bir miktar genişleme gerçekleşti.

Geride bıraktığımız ayda bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı ayına göre %23,4 artarken bütçe giderleri ise aynı dönemde %16,8 artış gösterdi. Bütçe gelirlerinin büyük bir kısmını oluşturan vergi gelirlerinde ise Mart ayında yıllık bazda %24,2’lik bir artış gözlemlendi. Ocak-Mart dönemi itibarıyla ise sırasıyla bütçe gelirleri %15,7, bütçe giderleri %17,7, vergi gelirleri ise %19,9 düzeyinde artış gösterdi. Aşağıdaki şekil, Ocak-Mart dönemleri itibarıyla 2017 ve 2018 yılındaki bütçe gerçekleşmelerini gösteriyor.

Şekil 1: 2017 ve 2018 Ocak-Mart Dönemleri İtibarıyla Bütçe Gerçekleşmeleri (Kaynak: BUMKO)

Bilindiği gibi, özellikle son dönemde izlenen genişleyici maliye politikası, bütçe açığının bir miktar artmasına neden oldu. 2002 yılında milli gelirin %11,2’si kadar olan bütçe açığı zaman içerisinde izlenen mali disiplin politikalarının da etkisiyle kademeli olarak gerilemiş ve 2015 yılında %1 düzeyinde gerçekleşmişti. Takip eden dönemde özellikle kamu harcamalarının artması, piyasalara verilen teşvik ve desteklerin etkisiyle bütçe giderlerinde artış gözlemlenmiş ve bütçe açığının milli gelire oranı 2017 yılı sonu itibarıyla %1,5 düzeyine yükselmişti. AB’ye üyelik için gereken Maastricht kriterleri dikkate alındığında %3 eşik düzeyinin halen çok altında seyreden bütçe açığının milli gelire oranının 2018 yılı sonunda ise %1,9 düzeyinde gerçekleşmesi öngörülüyor.

 Ankara’da her 100 liralık verginin 81 lirası tahsil edildi

Maliye Bakanı Sayın Naci Ağbal yaptığı açıklamada özellikle Mart ayında vergi gelirlerindeki artışta gelir ve kurumlar vergisiyle ÖTV ve KDV kalemlerinin etki ettiğinin, tahakkuk tahsilat oranlarında artış sağlanmasıyla vergi gelirleri vasıtasıyla bütçe gelirlerinin olumlu bir seyir izlediğini ifade etmiştir. 2017 yılında Türkiye genelinde tahakkuk ettirilen her 100 liralık verginin 82,3 liralık kısmı tahsil edildi.

Aynı dönemde illerin vergi tahakkuk/tahsilat oranlarına baktığımızda ise listenin ilk sırasında %92,9’luk tahsilat oranıyla Kocaeli’ni görüyoruz. Kocaeli’ni sırasıyla Tunceli, Mersin ve İzmir izlerken İstanbul %84,4’lük tahsilat oranıyla 7., Ankara ise %80,6’lık tahsilat oranıyla 13. sırada yer aldı. Listenin sonunda ise %36,2’lik tahsilat oranıyla Hakkari ve %38,9’luk tahsilat oranıyla Van yer alıyor.

Şekil 2: Ülkemizde Seçilmiş İllerin 2017 Yılı Vergi Tahakkuk/Tahsilat Oranları (Kaynak: BUMKO)

Son dönemde izlenen genişleyici maliye politikası nedeniyle bir miktar bozulan mali disiplinin devam ettirilmesi büyük önem arz ediyor. Keza Maliye Bakanı Sayın Naci Ağbal da önümüzdeki aylarda mali disiplini kararlılıkla uygulamaya devam ederek OVP hedefleri içinde kalıp yılsonu bütçe hedefinin elde edilmesi konusunda gerekli kararlılığı göstermeye devam edeceklerini ifade etti.

Güzel bir hafta olsun.

Bu yazı 20 Nisan 2018 tarihinde HaberAnkara‘da yayınlanmıştır.