Henüz geçtiğimiz haftalarda, yine bu satırlardan, ABD ile Çin arasında önce dalaşmayla başlayan; ancak daha sonra atılan adımlar sebebiyle “ticaret savaşı” olarak da adlandırılabilecek bir düzeye ulaşan ticaret gerginliklerinden bahsetmiş; bu gerginliğin kısa bir tarihçesini çıkararak önümüzdeki döneme ilişkin potansiyel etkilerine yer vermiştik.

Günler, haftalar geçiyor ancak bu iki büyük güç arasındaki gerilim bir türlü geçmiyor. Öyle ki, daha geçtiğimiz günlerde ABD Başkanı Donald Trump, Çin’e yönelik 500 milyar dolar değerindeki ticaret önlemlerinin hayata geçirilmesinin de masasındaki yerini muhafaza ettiğinin bir kez daha altını çizdi.

Geride bıraktığımız Pazar günü Arjantin’in dönem başkanlığında Buenos Aires’te düzenlenen G20 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları toplantısı sona erdi. Dünyanın en büyük 20 ekonomisini bir araya getirmesi açısından küresel ekonomi için büyük önem taşıyan G20 toplantısında, bir süredir yükselen ticaret gerilimlerine ilişkin olarak güçlü ve net bir tavır sergilenememesi, bizlere küresel ticaretteki bu gergin ortamın bir süre daha devam edeceğini gösterdi.

G20 zirvesinin ve zirveye katılan bakanlar ve merkez bankası başkanları tarafından imzalanan sonuç bildirgesine göre küresel ekonomideki büyümenin hala gücünü koruduğu ancak geçmiş dönemlere kıyasla görece daha dengesiz bir seyir izlediği vurgusu yapılırken küresel ekonomiye yönelik kısa ve orta vadeli aşağı yönlü risklerin güçlendiğinin altı çizildi. Hiç şüphe yok ki, bu aşağı yönlü risklerin başında dünyanın dört bir tarafında yaşanan jeopolitik gerilimler, ülkelerin siyasi kaygılarla beraber ticarette korumacılık politikalarında da daha iştahlı davranmaları ve küresel gelirdeki eşitsizlik yer alıyor. Bildiride ayrıca, “Riskleri izlemeye devam edeceğiz, hafifletmeye çalışacağız ve gerçeğe dönüşürlerse karşılık vereceğiz.” ifadesine yer verilirken yükselen piyasa ekonomilerinin değişen finansal şartlara karşı eskisine göre daha hazırlıklı olmalarına rağmen hala piyasalardaki oynaklık ve ters sermaye akımlarına karşı hassas olduğuna işaret edildi.

Toplantı öncesinde piyasaların beklentisi olan küresel ticarette korumacı politikalardan kaçınılması ve serbest ticaretin desteklenmesi kavramları ise G20 toplantısının sonuç bildirisinde kendilerine yer bulamadı. Uluslararası ticaret ve yatırımlar başta ülkelerin kendi ekonomik performansları olmak üzere tüm küresel piyasalarda ekonomik aktivitenin, yeniliğin, verimliliği ve istihdamın lokomotif güçleri. Öyle ki, 1980’lerden itibaren ekonomik büyümede adeta peri masalı yaşayan Güneydoğu Asya ülkelerinde, bu masalın yazımı için ticaretin çok etkin rol oynadığı; ülkemizde de özellikle son dönemlerde dış ticarette gözlemlenen olumlu seyrin büyüme üzerinde de olumlu etkiye sahip olduğu bir gerçek.

G20 toplantısının ardından imzalanan sonuç bildirisinde bütün bu hususlara yer verilse de dünya ekonomisinin %85’ini bir araya getiren bu denli önemli bir toplantıda korumacı ticaret politikalardan kaçınılmasına yönelik net bir ibareye yer verilmemesi en fazla dikkati çeken noktalardan biri oldu. Küçük bir hatırlatma: Daha önceki G20 sonuç bildirilerinde yer alan “korumacı politikalardan kaçınacağız” ibaresi, geçen yılın Mart ayında Almanya’da yapılan toplantıda ABD Hazine Bakanı Mnuchin’in ısrarları üzerine metinden çıkarılmış ve daha sonraki toplantıların hiçbirinde yeniden kullanılmamıştı (Kaynak: Bloomberg).

Dünyanın devlerini bir araya getiren bir toplantıda korumacı politikalardan kaçınılması hususu yerine ticarette daha iyi bir iletişim çağrısında bulunulması, nümüzdeki dönemde dış ticarette yaşanan gerginliklerin bir süre daha devam edeceğinin bir habercisi gibi.

Güzel bir hafta geçirmeniz ümidiyle…

Bu yazı 25 Temmuz 2018 tarihinde Ticari Hayat Gazetesi‘nde yayınlanmıştır.