Sanıyorum ki dünyayı kasıp kavuran icatların, yeniliklerin ortak noktası bir garajdan doğması. ABD’de teknolojiye merak duyan birçok insan gibi garaj kültürünü ve fikrini bir garajda hayata geçirmeyi benimseyen Jeff Bezos evinin garajını ilgi duyduğu inovasyon ve teknoloji alanındaki yeteneklerini geliştirme fırsatı bulacağı bir laboratuvara çevirmişti.

Yeteneği ve eğitimi sayesinde kariyerindeki basamakları hızla çıkan Jeff Bezos bir yandan da kafasındaki hayalleri gerçekleştirmenin rüyasını yaşar ve 1994 yılında insanların kitaplara olan ilgisini keşfederek Cadabra adıyla bir şirket kurar. Cadabra bugün, 2018 yılının ikinci çeyreğinde rekor kırarak sadece bir çeyrekte 2,5 milyar dolar kar elde eden Amazon’un emekleme adımlarıdır

18. yüzyılın sonlarında buhar makinesiyle beraber ısı gücünün mekanik enerjiye dönüştürülmesi giderek hızla büyüyecek bir çocuk olan sanayileşmenin daha emeklemeden koşmaya başlamasını da beraberinde getirdi. Üretimin hızlanması ülkelerin hammadde ihtiyaçlarının da hızla artmasına neden olurken bu gelişmeler aynı zamanda birçok ekonomik ve toplumsal olayın da cereyan etmesine vesile oldu. Sanayileşmenin hızlı adımları hiç hız kesmeden yoluna devam ederken artık elektrik enerjisinin de üretime dâhil olması dünyamızın seri üretim kavramıyla tanışmasını sağladı. Bugünün dünyasında gayet basit bir icat olarak düşündüğümüz ancak kendi döneminde oyunun kurallarını tekrar yazan buhar makinesini bir kenara bırakırsak dünyamız teknolojinin üretimde kullanılmaya başlamasıyla tanışmış ve bu durum sanayileşmenin hâlihazırdaki hızlı adımlarının daha da hızlanmasına neden olmuştu.

Devam eden dönemde, tüm dünyada giderek artan dijitalleşmenin de etkisiyle sanayileşme ve üretim bambaşka bir boyut almış; geçmişte odaların içine sığan aletler artık masa üzerinde kullanılır, evlerimize girer olmuştu. Ve oyunun kurallarını yeniden yazıldığı günümüz dünyasında Sanayi 4.0 olarak isimlendirilen yeni düzen, giderek daha hızlı gelişen dünyamızın anahtarı oldu. Öyle ki siber sistemler sayesinde artık fabrikalar kendi kendilerini yönetir hale geldi; robotların, 3 boyutlu yazıcıların, bulut teknolojilerinin dünyası olan günümüz kısa sürede hayali dahi kurulamaz şeylerin gerçek olmasına ev sahipliği yapar oldu.

Hızla gelişen dünyamız ve değişen bu düzende birçok girişimcilik örneği ise birer mücevher gibi parlayarak yeni fikirlere yol açıyor. İsterseniz size teknoloji firmalarının günümüzde nasıl bir büyüklüğü ulaştığıyla ilgili birkaç çarpıcı örnek vereyim: 2017 yılı sonu itibarıyla marka değeri en yüksek 10 firmanın 6’sı teknoloji firmasıyla marka değeri en yüksek ilk 10 teknoloji firmasının yapmış olduğu satışların toplamı dünyanın en büyük 19. ekonomisi büyüklüğüne erişiyor. Aynı renk şekerleri bir araya getirme üzerine kurulmuş basit bir mobil oyun olan Candy Crush günlük 1 milyon getiri sağlarken teknoloji firması Samsung 300 bin çalışanı ile nüfus olarak kendisinin 4 katı büyüklüğündeki Samsun’un ihracatından 478 kat daha büyük bir satış hacmine ulaşıyor. Internet üzerinden alışverişte akla gelen ilk firmalardan olan Alibaba, Çin’de 11 Kasım’da kutlanan Bekarlar Günü’nde saniyede 293 bin dolarlık, gün boyu 25,3 milyar dolarlık satış hacmiyle bu sene de rekor kırdı. Hatırlatmakta fayda var: ülkemizin bir yol boyunca e-ticaretteki satış hacmi 30,8 milyar dolar; Alibaba’nın bir gündeki satış hacminden yalnızca 5,5 milyar dolar daha fazla.

Gelelim bu haftaki buluşmamızdaki hikâyemizin başında bahsettiğimiz Amazon’a. Geçtiğimiz günlerde açıklanan bilanço verilerine göre Amazon’un 2018 yılının ikinci çeyreğindeki 2,5 milyar dolarlık karı şirket tarihinde bir çeyrekte elde edilen en yüksek net kar olarak kayıtlara geçti. Üst üste üçüncü çeyrekte 1 miyar doların üzerinde kar elde eden Amazon’un geçen senenin ikinci çeyreğindeki hisse başına karı 0,40 dolar iken bu miktar bu yılın ikinci çeyreğinde 5,07 dolara yükseldi.

ŞEKİL 1:1997’den Günümüze Amazon Şirketinin Piyasa Değeri 

Önümüzdeki dönem, yeni fikirlerin teknolojinin imkanlarından yararlanılarak hayata geçirilmeye devam edeceği ve teknogirişimciliğin yükselen seyrini daha güçlü bir şekilde sürdüreceği bir dönem olacak. Değerli okuyucularımız hatırlayacaktır, geçtiğimiz haftalarda ünlü teknoloji firması Apple’ın piyasa değeri 900 milyar doları aşarak bu alanda rekor kırmıştı (Hatırlatmakta fayda var: ülkemizin milli geliri 850 milyar dolar civarında). Uzmanlar, Amazon’un bu güçlü seyriyle bu yıl içerisinde Apple’ın piyasa değerini geride bırakacağını ve 1 trilyon dolar barajını zorlayabileceğini öngörüyor.

Bu haftaki buluşmamızı, yazıya başlığını veren ve yeni şeyler denemekten asla korkmayan Jeff Bezos’un ünlü sözüyle bitirelim: “Sonuçta, biz seçimlerimiziz. Kendinize harika bir hikâye oluşturun.”

Güzel bir hafta olsun.

Bu yazı 27 Temmuz 2018 tarihinde HaberAnkara‘da yayınlanmıştır.