Hatırlayacaksınız, başta 15 Temmuz hain darbe girişimi olmak üzere terör saldırıları ve bir dolu sıkıntıyla bir arada mücadele etmek zorunda kaldığımız 2016 yılının ardından 2017 yılı Türkiye ekonomisi için tam bir toparlanma yılı olmuş; başta büyüme oranı olmak üzere makroekonomik göstergelerde iyileşme gözlemlenmişti. Öyle ki, yılında %3,2 büyüyen ekonomimiz 2017 yılında ise bu oranın iki katından fazla bir seviyeye ulaşmış ve yıllık bazda %7,4 büyümeyi başarmıştı.

2018 yılının ilk yarısı da 2017 yılındaki güçlü toparlanma seyrine ayak uyduran cinsteydi. İlk iki çeyrekte sırasıyla %7,2’lik ve %5,3’lük büyüme oranları yakalanmış, bütçe dengesi, kamu borçlanması vb. gibi diğer makroekonomik göstergelerde de iyileşme devam etmekteydi. Ancak yine hepimizin kolaylıkla hatırlayacağı gibi yaz ayları Türkiye ekonomisi için bir hayli sıcak geçti. Keskin kur hareketleri borçlanma maliyetlerini hızlı bir şekilde artırırken bir süredir bozulmakta olan fiyatlama davranışları da enflasyon oranının yeniden ‘üzerine ciddi bir şekilde düşünülmesi gereken’ seviyelere eriştirdi.

Ekonomimizde yaşanan bu bozulma kendisini,  tüketici ve üreticilerin genel ekonomik duruma ilişkin değerlendirme, beklenti ve eğilimlerini özetleyen bir bileşik endeks olan ekonomik güven endeksinde de gösterdi. Siz değerli okuyucularımıza küçük bir hatırlatma yapalım: Ekonomik Güven Endeksi tüketici güven endeksi ve mevsim etkilerinden arındırılmış reel kesim (imalat sanayi), hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörleri güven endekslerinin alt endekslerinin ağırlıklandırılarak birleştirilmesinden oluşuyor ve ekonomideki genel seyri ortaya koyması bakımından da önem arz ediyor.

2018 yılına 2017 yıl geneli ortalamasının %6,4 üzerinde, 104,9 değeriyle başlayan ekonomik güven endeksi, gerek ekonomimizdeki dengelenme süreci gerekse de yukarıda bahsettiğim gibi özellikle yaz aylarına tekabül eden kırılganlıklarla beraber yıl genelinde aşağı yönlü bir seyir izledi ve Aralık ayı itibarıyla 75,2 seviyesine kadar geriledi. Aşağıdaki şekil, son iki yılda ekonomik güven endeksinin aylar itibarıyla seyrini gösteriyor. Yine küçük bir hatırlatma zamanı: endeksin 100’den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği gösterirken 100’den küçük olması ise genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliği gösteriyor.

ŞEKİL: 2017 ve 2018 Yıllarında Aylar İtibarıyla Ekonomik Güven Endeksi

Kaynak: TÜİK.

Ocak ayından bu yana %28,3 gerileyen ekonomik güven endeksinin bu düşüşü, endeksin alt kalemlerini oluşturan tüketici güven endeksi, reel kesim güven endeksi, hizmet sektörü güven endeksi, perakende ticaret sektörü güven endeksi ve inşaat sektörü güven endeksindeki gerilemelerden kaynaklandı. Söz konusu dönemde inşaat sektörü güven endeksi %36,4 ile en fazla gerileyen alt endeks kalemi oldu. Yıl boyunca bu köşeyi takip eden değerli okuyucularımız hatırlayacaklardır ki birçok defa inşaat sektörü genelinde konut satışlarındaki zayıf görünümden ve inşaat maliyetlerinin yüksek seyrinden bahsetmiştik.

Küresel ekonomik aktivitenin de bir miktar dengelenme sürecine girdiği günümüzde, 2019 yılında ekonomimiz daha dengeli bir büyüme patikasına girecek. Bu süreçte, makroekonomik dengelerimizi gözeterek üretimimizi yüksek teknolojili ve katma değer üreten bir yapıya dönüştürmek bize yeniden yüksek ve sürdürülebilir büyüme patikasının kapısını açacaktır.

Acısıyla, tatlısıyla; sevinciyle, üzüncüyle bir yılı daha birlikte geride bırakıyoruz. Yıl boyunca bu satırlardan birçok kez buluşma imkanı bulduğum siz değerli okuyucularımızın yeni yılını şimdiden kutluyor; başta sağlık olmak üzere mutluluk ve esenlikler diliyorum.

Güzel bir hafta ve güzel bir yıl olsun.

Bu yazı 28 Aralık 2018 tarihinde HaberAnkara‘da yayınlanmıştır.