Türkiye ekonomisi gayet sıkıntılı geçen bir 2016 yılının arından 2017 yılında gerek üçüncü çeyrek gerekse de yıl sonu itibarıyla dünyanın en hızlı büyüyen ülkeler arasına ismini yazdırmıştı. 2017 yılının üçüncü çeyreğinde %11,5 büyüyen Türkiye ekonomisi yılın tamamını ise %7,4’lük büyümeyle tamamlamıştı.

Her ne kadar bu haftaki buluşmamız 2017 yılına ilişkin milli gelirimizle alakalı olsa da ilgilenen değerli okuyucularımız için 2018 yılındaki büyüme performansımızı da şöyle bir hatırlatalım: 2018 yılının ilk çeyreğinde %7,2, ikinci çeyreğinde ise %5,3 büyüyen ekonomimiz üçüncü çeyrekte ise %1,6 büyüdü.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ülke geneli yurtiçi hasıla (GSYH) hesabının yanında il düzeyinde yurtiçi hasıla hesabını da bizlerle paylaştı geçen hafta içerisinde. Buna göre, İstanbul en yüksek GSYH’ye sahip il olurken toplam GSYH içerisinden %31,2 pay alarak tüm ülkenin neredeyse üçte birini oluşturdu. İstanbul’u %9’luk pay ile Ankara takip ederken üçüncü sırayı ise %6,2 ile İzmir aldı. GSYH’den en yüksek payı alan ilk üç il toplam GSYH’nin %46,4’ünü oluşturdu.

2017 yılı sonu itibarıyla 10.602 dolar seviyesinde gerçekleşen ülke geneli kişi başına gelir düzeyini dikkate aldığımızda 10 ilimizin bu ortalamanın üzerinde kişi başına gelire sahip olduğunu görüyoruz. İllerin kişi başına gelir sıralamasında da ilk sırada yer alan İstanbul’da bu değer 17.827 dolar olurken İstanbul’u 17.723 dolar ile Kocaeli ve 14.253 dolar ile Ankara takip ediyor. En yüksek kişi başına gelire sahip İstanbul ile en düşük kişi başına gelire sahip Ağrı arasındaki gelir farklılığı ise 5,1 kat. Şekil 1, illerimizin 2017 yılı sonu itibarıyla kişi başına düşen gelir düzeylerini gösteriyor.

ŞEKİL 1: İllerimizin 2017 Yılındaki Kişi Başına Gelir Düzeyleri

Kaynak: TÜİK.

Sektörlere göre illerin toplam GSYH’ye katkılarına baktığımızda ise tarım, sanayi ve hizmetler olarak üçe ayırabileceğimiz sektörlerin ikisinde İstanbul’un, birinde ise Konya’nın lider olduğunu görüyoruz. Toplam tarım GSYH’sinin %5,8’ini oluşturan Konya’yı sırasıyla İzmir ve Manisa izlerken sanayi ve hizmetler sektörlerinde ilk üç sırayı toplam GSYH’de olduğu gibi sırasıyla İstanbul, Ankara ve İzmir aldı. Aşağıdaki tablo, 2017 yılında en yüksek kişi başına gelir düzeyine sahip olan ilk 10 ilimizin sırasıyla tarım, sanayi ve hizmetler sektörlerinden aldıkları payları gösteriyor.

TABLO 1: 2017 Yılında En Yüksek Kişi Başına Gelir Düzeyine Sahip Olan İlk 10 İlimizin Faaliyet Kollarına Göre Görünümü

Güzel bir hafta olsun.

Bu yazı 18 Ocak 2019 tarihinde HaberAnkara‘da yayınlanmıştır.