Her hafta Çarşamba günleri bu köşede buluştuğumuz değerli okuyacaklarımız kolaylıkla anımsayacaklardır. Ekonominin genel gidişatını ve hanehalkının durumunu değerlendirme sürecinde faydalı olan konut satış istatistikleri her ayın ortasında Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından kamuoyuyla paylaşılıyor.

2018 yılının genel görünümüne değinmeden önce henüz hafta başında yayınlanan istatistikleri sizlerle paylaşmak istiyorum. TÜİK’in verilerine göre 2019 yılının Ocak ayında Türkiye genelinde konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %24,8 düzeyinde geriledi.

 2018 yılı konut satışları için belirsiz bir dönem olarak geride kalmıştı. Mehter adımlarını anımsatan bir görünüm ile yılı tamamlayan konut satışları Şubat-Nisan dönemindeki üst üste düşüşlerden sonra konut sektöründeki desteklerin etkisiyle tekrar görünümünü pozitife döndürürken Haziran ayında %22,4 düzeyinde artış göstermişti. Konut satışlarındaki belirsiz görünüm 2018 yılının ikinci yarısında da kendisini gösterirken Kasım ayında %27’ye ulaşan azalışlar konut sektörünün zayıf görünümünü altını çizerken Aralık ayındaki mütevazı artışın da sonucunda yıl geneli %2,4’lük azalışla geride kalmıştı.

Özellikle 2018 yılının yaz aylarında keskin kur hareketleri ve fiyatlama davranışlarının bozulmasıyla ateşi yükselen ekonomimizde, yüksek seyreden konut faizleri de konut satışlarının yaklaşık üçte birini oluşturan ipotekli satışları olumsuz etkilemişti. Öyle ki, 2018 yılının sonuna geldiğimizde ipotekli satışların toplam konut satışları içerisindeki payı %20,1’e kadar gerilerken geride kalan yılın ikinci yarısında ipotekli konut satışı sayısında %53,3’e varan gerileme gözlemlendi.

Konut satışlarında 2018 yılının geneline yayılan görece olumsuz görünüm 2019 yılının başında da kendini gösterdi. Türkiye genelinde konut satışları 2019 yılının Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %24,8 düşerek 72 bin 937 adet olurken aynı dönemde ipotekli sayışlarda ise %77,2’lik gerileme gözlemlendi.

Dört haftalık ortalama düzeyler dikkate alındığında, 2018 yılının Kasım ayı başında yıllık olarak %29 düzeyine kadar yükselen konut kredisi faiz oranları, takip eden dönemde kademeli olarak gerilese de bu gerilemenin ipotekli konut satışlarına olan etkisi sınırlı kaldı. Öyle ki, kademeli düşüş gösteren konut kredisi faiz oranları Şubat ayı başı itibarıyla %24,7’ye gerilmiş olsa da Ocak ayı itibarıyla ipotekli konut satışlarının toplam konut satışları içerisindeki payı 2018 yılının aynı ayındaki %30 seviyesinden %9’a kadar geriledi.

Ocak ayında satışı ilk defa yapılan konut sayısında %30 gerileme görülürken ikinci el konut satışları da bir önceki yılın aynı ayına göre %20,4 azalış gösterdi. Ocak ayı istatistiklerinde oranların başında eksi işareti olmayan tek alan yabancılara gerçekleştirilen konut satışları oldu. Ocak ayında yabancılara yapılan konut satışları 2018 yılının Ocak ayına kıyasla %81,9 artarken Irak vatandaşları Ocak ayı içerisinde yabancılara satışı yapılan 3 bin 168 konuttan 605’ini satın aldı. Irak’ı sırasıyla 305 konut ile İran ve 195 konut ile Rusya Federasyonu izledi.

Bir süredir reel olarak azalan konut fiyatları da eklendiğinde konut sektöründeki görece olumsuz görünüm artık hepimizin malumu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) her ay yayınladığı Konut Fiyat Endeksi verilerine göre konut sektöründeki fiyat bazlı değerlendirmemizi takip eden buluşmalarımıza bırakalım. 

Güzel bir hafta geçirmeniz ümidiyle…

Bu yazı 20 Şubat 2019 tarihinde Ticari Hayat Gazetesi‘nde yayınlanmıştır.