Bildiğiniz gibi Türkiye İstatistik Kurumu her ay, ekonominin genel görünümünü yansıtan Ekonomik Güven Endeksi verilerinin yanında, aylık tüketici eğilim anketi ile tüketicilerin maddi durum ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleriyle gelecek dönem beklentilerini, harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçtüğü Tüketici Güven Endeksi verilerini kamuoyuyla paylaşıyor. Şubat ayı itibarıyla ülkemizde Tüketici Güven Endeksi bir önceki aya göre %0,7 azalarak 57,8 değerine kadar geriledi.

Tüketici Güven Endeksi anket sonuçlarından derlenen veriler ışığında 0 ila 200 arasında değer alabilmekte ve söz konusu endeksin değerinin 100’den büyük olması tüketici güveninde iyimser durumu, aksi durum ise tüketici güveninde kötümser bir eğilim olduğunu ifade ediyor. 2016 yılının başından 2018 yılının ortasına kadar geçen süreçte inişli çıkışlı bir görüntü çizen Tüketici Güven Endeksi, 2018 yılının yaz aylarında ekonomimizin ateşini yükselten keskin kur hareketleri ve fiyatlama davranışlarının bozulmasıyla keskin bir şekilde aşağıya doğru yönlendi. Öyle ki, Şubat ayı itibarıyla 57,8 değerini alan Tüketici Güven Endeksi, 2018 yılının Ekim ayındaki 57,6 değerinden sonra son 10 yıldaki en düşük değer. Aşağıdaki grafik, 2016 yılının başından bu yana Tüketici Güven Endeksi’ndeki gidişatı gösteriyor.

ŞEKİL 1: Ocak 2016 – Şubat 2018 Döneminde Tüketici Güven Endeksi (Kaynak: TÜİK)

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi Tüketici Güven Endeksi, aylık olarak gerçekleştirilen tüketici eğilim anketi kapsamında tüketicilere yöneltilen sorular ve bu sorulara verilen yanıtlar çerçevesinde şekilleniyor ve hesaplanıyor. Tüketici Güven Endeksi’nde endişelendiren gerileme kendisini şüphesiz endeksin alt kırılımlarında da gösteriyor

Örneğin, hanenin maddi durum beklentisi Şubat ayında 2018 yılının bu zamanlarına göre %17,5 düzeyinde kötüleşmiş durumdayken tüketicilerin gelecek 12 aylık dönemdeki genel ekonomik durum beklentisinde görülen yıllık %22,5’lik gerileme de biz tüketicilerin önümüzdeki döneme ilişkin umutlarımızın bir miktar zayıfladığına işaret ediyor.

Şubat ayı Tüketici Güven Endeksi sonuçlarına göre tüketiciler önümüzdeki döneme ilişkin besledikleri belirsizlik hissiyatı vesilesiyle tüketim yapma konusunda daha çekingen davranırken geçtiğimiz yıla kıyasla daha fazla tasarrufa yönleniyor. Tüketiciler ayrıca gelece 12 aylık dönemde işsiz sayısında da artış olacağını öngörüyor. Aşağıdaki şekilde, Tüketici Güven Endeksi’ni oluşturan sorulardan seçilmiş olanlarında Şubat 2018 ile Şubat 2019 dönemlerindeki kıyaslama yer alıyor.

ŞEKİL 2: Şubat 2018 – Şubat 2019 Döneminde Tüketici Güven Endeksi’ni Oluşturan Seçilmiş Sorular İtibarıyla Görünüm (Kaynak: TÜİK)

Bir süredir parçalı bulutlu bir görünüm çizen ekonomimizde önümüzdeki dönemde işlerin çok daha iyi olacağına dair inancımız her zaman baki. Gelişmeleri yine bu satırlardan hep beraber değerlendirmeye çalışacağız.

Güzel bir hafta olsun.

Bu yazı 22 Şubat 2019 tarihinde HaberAnkara‘da yayınlanmıştır.