2017 yılı Türkiye ekonomisinin büyüme açısından son dönemlerin en parlak yılı olarak geride kalmıştı. Öyle ki, 2017 yılının üçüncü çeyreğinde %11,5 ile yılın en hızlı büyüyen ekonomileri arasında yer alan Türkiye ekonomisi yılın tamamında ise %7,4’lük büyüme ile yine bu konumunu korumuştu. Gerek 2018 yılında yaşanan uluslararası gelişmeler gerekse de içerideki kur hareketleri nedeniyle yavaşlaması beklenen büyüme performansımız 2018 yılı sonu itibarıyla %2,6 düzeyinde gerçekleşti.

Hafta başında Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) istatistiklerini kamuoyuyla paylaştı. Söz konusu verilere göre, Türkiye ekonomisi yıl genelinde %2,6 büyürken dördüncü çeyrek itibarıyla ise %3 düzeyinde küçüldü. Böylece 2018 yılında kişi başına GSYH, 9.632 dolar olarak gerçekleşirken TL cinsinden ise 45 bin 463 TL oldu. Şekil 1, 2002 yılından bu yana yıllık büyüme performansımızı gösteriyor.

ŞEKİL 1: 2002-2018 Döneminde Türkiye Ekonomisinin Yıllık Büyüme Performansı (Kaynak: TÜİK)

Büyümenin bileşenlerine baktığımızda ise önceki dönemlerde büyümeye güçlü katkıda bulunan özel ve kamu tüketim harcamalarının bu dönem için sınırlı bir katkıda bulunduğunu, net ihracatın ise büyümenin önemli derecede belirleyicisi olduğunu görüyoruz. Öyle ki, 2018 yılının geneli itibarıyla %2,6 oranında gerçekleşen büyüme oranının 1,2 puanlık kısmı tüketim harcamalarından gelirken 3,6 puanlık kısmını ise net ihracatın yapmış olduğu katkı oluşturdu. 2015 yılından bu yana büyümenin kalemlerinin yıllık büyüme oranlarına yaptığı katkılar Şekil 2’de yer alıyor.

ŞEKİL 2: 2015-2018 Döneminde Yıllık Büyüme Oranının Bileşenleri (Kaynak: TÜİK)

Yılın dördüncü çeyreğinde %3 olarak gerçekleşen daralma oranını incelediğimizde ise özellikle yatırımlarda ve uzunca bir dönem büyümenin lokomotifi olan inşaat sektöründeki önemli derecelerdeki gerileme dikkat çekiyor. Öyle ki dördüncü çeyrek itibarıyla yatırım harcamaları büyüme oranını 3,8 puan aşağı çekerken söz konusu dönemde makine ve teçhizat yatırımları %25,8 oranında gerileme gösterdi. Diğer yandan, 2018 yılı itibarıyla inşaat sektörü daralma gösterdi.

2017 yılının ikinci yarısında büyümeyi destekleyen adımların etkisini 2018 yılında göstermesiyle büyüme performansını devam ettiren Türkiye ekonomisinin, yılın ikinci yarısıyla beraber dengelenme dönemine gireceği zaten bekleniyordu. 2018 yılının geneline baktığımızda uzun vadeli ortalamasının altında gerçekleşen büyüme performansının 2019 yılında uluslararası piyasalardaki gelişmeler de dikkate alındığında yine tedrici bir şekilde süregelmesi bekleniyor.

Güzel bir hafta olsun.

Bu yazı 15 Mart 2019 tarihinde HaberAnkara‘da yayınlanmıştır.