Takvimler 2008 yılının gösterirken Satoshi Nakamoto’nun dünya sahnesine çıkardığı Bitcoin finans dünyasına bir bomba gibi düştüğünde geleceğin sanal paralar üzerine kurulacağını kuvvetle muhtemel kimse tahmin etmiyordu. Her ne kadar ülkemizde geç tanınsa da aradan geçen 11 yılda düşüşlerle çıkışlarla, ani kazançlarla, ani kayıplarla geçen bir dönem geride kalıyor ve artık sanal paralarda yeni bir dönem başlıyor.

Kısaca hatırlamakta fayda var. 2017 yılının sonlarında 20 bin dolar seviyesine yaklaşan sanal paraların en bilineni ve en yaygın olanı Bitcoin, yatırımcılarına %1000’lere varan kazançları da beraberinde getirmişti. Sonrasındaki dönemde, başta uluslararası kuruluşlar olmak üzere birçok majör merkez bankasının da aralarında bulunduğu kurumlar, sanal paraların geleceğinin şimdilik çok aydınlık olmadığının; sanal paralardaki otorite eksikliği ile oynaklığın sorun teşkil edebileceğinin altını çiziyordu.

Kabul etmek gerekir ki şöyle bir gerçek var: gelecek ezber bozarak gelecek. Her ne kadar biraz önce de bahsettiğim kaygılar hala geçerli olsa da önümüzdeki dönemde bildiğimiz para birimlerinin yerini sanal paraların alacağı da bir gerçek. Öyle ki, bir yıl önce kendi sanal parasını üretmeye başlayan Çin ile bir sene sonra Bitcoin madenciliğini yasaklamayı hedefleyen Çin aynı ülke. Bir yandan hızla gelişen teknolojiye ve dönüşen finans dünyasına yönelik olarak kendilerini geleceğin oyun kurallarına adapte etmek isteyen ülkeler bir yandan da finansal risk içerdiği için sanal paralara olan erişimi engellemek istiyorlar. Bu kaygılara bir de, sanal para fiyatlamalarındaki aşırı dalgalanmalar ve spekülasyonlar da eklenince finans dünyasında sanal paralara olan güven ve ilgi hiçbir zaman tam anlamıyla tesis edilemedi, edilemiyor da.

Bütün bu yaşananların yanında, dünyaca ünlü sosyal medya devi Facebook, sanal para dünyasında yeni bir perdeyi açacak bir adım atarak blokzincir temelli kendi sanal parasını çıkartmaya karar verdi. “Libra” ismiyle 2020’de piyasalarda kendine yer bulması beklenen bu sanal paraya yönelik olarak Facebook bir de Calibra isimiyle özel bir sanal cüzdan geliştiriyor. Eğer bu çalışmalar yolunda giderse Libra ile yapılacak ödemelerin aynı zamanda akıllı cihazlardan kolaylıkla yapılabilmesi de hedefleniyor.

Bildiğiniz gibi Facebook, WhatsApp uygulamasını da çatısı altına alarak dünyada milyarlarca insanın yoğun olarak iletişimde olduğu bir şirket haline geldi. Bunun yanında, özellikle MasterCard, Visa, Spotify, Uber gibi gelişen teknolojinin yeni ve güçlü ürünleri olan şirketlerle de kurulma aşamasında yaptığı iş birliği, Libra’nın sanal para sisteminde yeni bir dönem açabilmesini de olanaklı kılıyor.

Bütün bunlar olurken bilgisayarının başında, tweetleriyle dünya gündemini saniyeler içerisinde değiştirebilmeyi başaran ABD Başkanı Donald Trump’ın mesajlarının yeni adresi de bahsini geçirdiğimiz Libra’ya dair gelişmelerden sonra sanal paralar oldu. Trump tweetinde “Para olmayan ve değerleri çok değişken ve hiçbir şeye bağlı olmayan, Bitcoin’in ve diğer kripto para birimlerinin hayranı değilim” derken bu tarz oluşumlarda ulusal veya uluslararası bankacılık düzenlemelerinin geçerli olması gerektiğini ifade etti.

Girilmesi gereken ancak bilinmezliklerle dolu bir orman olan sanal paralar dünyası önümüzdeki dönem yeni gelişmelere gebe. Yine bu köşeden takip ediyor ve değerlendiriyor olacağız.

Güzel bir hafta geçirmeniz ümidiyle…

Bu yazı 17 Temmuz 2019 tarihinde Ticari Hayat Gazetesi‘nde yayınlanmıştır.