Bu köşeyi ilgiyle takip eden değerli okuyucularımız anımsayacaktır; 2020 yılına damgasını vuran (ve bir süre daha damga vurmaya devam edeceği gözüken) Kovid-19 salgınının bireylere, toplumlara, ekonomilere, çevreye ve sayamadığım daha birçok unsura olan etkisini enine boyuna inceleme şansı bulduk. Her ne kadar arkamızda birçok farklı alandaki incelemeyi geride bıraksak da daha incelenmeye şayan bir dolu alan da önümüzde duruyor.

Hayat her yeni güne insana yeni bir şey öğrenme fırsatı sunuyor. Geçtiğimiz hafta içerisinde Başkent Üniversitesi İşletme Bölümü’nden Prof. Dr. Feride Bahar Işın’ın çalışmasından öğrendiğim yeni bir hususu biraz da zenginleştirerek sizlerle paylaşmak istiyorum. Feride Bahar Hoca Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi’ne atıf yaparak Lauder’in 2000 krizi ile beraber “kriz zamanlarında kadınların daha çok ruj satın almaları olarak tanımladığı “ruj endeksi”nden bahsetmiş ve Kovid-19 salgınının bu alanda da ‘ezber bozduğuna’ değinmişti. Özellikle bireylerin davranışları ve tercihleri yoluyla teamülü incelemeye ve ortaya koymaya çalışan birçok endeks mevcut. Milli gelir ile çöp atma yoğunluğunu ilişkilendiren ‘çöp endeksi’, yaz oyunları sırasına yatırımcıların karamsar haberlere daha az dikkat etmesini ifade eden ‘olimpiyat göstergesi’, zorlu dönemlerde resesyon kelimesinin kullanımının artmasıyla resesyon ihtimalinin güçlendiğini ortaya koyan ‘resesyon endeksi’… İşte ruj endeksi de bu endekslerin arasında yer alıyor. Kriz zamanlarında kadınların ruj kullanımına daha fazla yoğunlaşmasını ifade eden ruj endeksinin bu savını, diğer bir dolu şeyi olduğu gibi değiştiren yine Kovid-19 salgını oldu.

McKinsey’in araştırmasına göre salgın sürecinin başlamasıyla birlikte küresel çapta %30 artan makyaj ürünleri satışları bir yana dursun, ruj satışlarındaki %15’lik düşüş ruj endeksinin de değişime uğradığının bir kanıtı oluyor. Feride Bahar Hoca bu durumun sebepleri arasında ilk sırayı salgından korunmanın en önde gelen yöntemlerinden birisi olan maske kullanımını aldığını ifade ediyor. Ülkemizde faaliyet gösteren bir makyaj ürünleri firmasının genel müdürü de salgın döneminde en belirgin düşüşün maske kullanımının da artmasıyla birlikte dudak ürünlerinde yaşandığını, dudak ürünlerinin yerini göz kategorisinin aldığını belirtti.

Türkiye İstatistik Kurumunun verilerine göre yılın ilk sekiz ayık döneminde güzellik ve makyaj ürünlerinin ithalatında keskin bir azalış gerçekleşti. Söz konusu dönemde güzellik, makyaj, cilt bakımı, manikür ve pedikür ürünlerinin ithalatı bir önceki yılın aynı dönemine göre %18,2 azalırken bu ürünler arasında ithalatı en fazla düşen ürün ise %52,1 ile ruj oldu.

Yakın geçmişimize baktığımızda 2008 Küresel Krizi’nde de ruj satışlarının düştüğünden yola çıkarak ruj endeksinin tahtını göz ürünlerine bıraktığını söylemek, diğer bir deyişle kralın öldüğünü, şimdi yeni kralın döneminin olduğunu söylemek çok da yanlış olmayacak. Öyle ki, Kovid-19 salgınının toplumda ve tüketim davranışlarında gerçekleştirdiği değişimle birlikte diğer makyaj ürünlerinde keskin azalışların görülmesi beklenen 2020 yılında maskara satışlarında yaklaşık %7 oranında bir artışın gerçekleşmesi öngörülüyor.

Güzel ve sağlıklı bir hafta geçirmeniz ümidiyle…

Bu yazı 14 Ekim 2020 tarihinde Ticari Hayat Gazetesi‘nde yayınlanmıştır.

---