Aslına bakarsanız literatüre 2012 yılında merhaba diyen ancak bundan dört yıl önce Birleşik Krallık’ta yapılan halk oylaması sonucunda gündemin tam ortasına oturan Brexit, 2020 yılının tüm dünyanın boğuşmak zorunda kaldığı nur topu gibi bir gündemi beraberinde getirmesiyle listenin alt sıralarında kendisine ancak yer bulabiliyor.

Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden çıkış süreci şimdiye kadar bir hayli zorlu geçen 2020 yılının sonunda bitiyor ve Brexit yeniden gündemde üst sıralara doğru tırmanmaya başlıyor.

Arzu ederseniz siz değerli okuyucularımızla birlikte Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliğinden çıkış kararını verene kadar geçen süreçte neler olduğuna dair hafızalarımızı bir tazeleyelim. İlgili okuyucularımız hatırlayacaklardır, Birleşik Krallık zaten vize serbestisi için geliştirilen Schengen ile ortak para birimi Avro gibi temel kurumların dışında kalmıştı. Üstüne son genişlemelerle birlikte Doğu Avrupa ülkelerinin de Birlik’e üye olmaya başlaması, Birleşik Krallık’ta Avrupa Birliği’ne olan şüphelerin ve şikayetlerin artmasına sebep oldu. Ülkede Birlik karşıtı akımlar giderek yükselmeye başlarken ülkedeki atmosfer 2013 yılında dönemin başbakanı Cameron’ı AB üyeliğini halk oylamasına götürme sözü vermeye itti. Halk oylaması için 2016 yılı belirlenen ülkede Brexit cephesinin galip gelmesi üzerine dönemin başbakanı Cameron istifa etti ancak sonrasında göreve gelen Brexit’çiler arasında da oluşan görüş farklılıkları sürecin uzamasına sebep oldu. Parlamentoda üç kez reddedilen Brexit Anlaşması başbakanlık görevini devralan Boris Johnson’ın müzakereleriyle ve gerçekleştirilen erken seçim sonucunda çoğunluğu elde etmesiyle parlamentodan geçti ve 23 Ocak 2020’de Kraliçe II. Elizabeth’in onayıyla yasalaştı.

Birleşik Krallık 31 Ocak günü Avrupa Birliği’nden resmen ayrılsa da yıl sonuna kadar devam edecek bir geçiş sürecini takip ediyoruz. Bu geçiş sürecinde taraflar arasındaki en önemli gündem maddesi hiç şüphesiz başta kapsamlı bir serbest ticaret anlaşması olmak üzere tarafların gelecekteki ilişkisini yakından ilgilendiren adımlar olacak. Bu kapsamda Birleşik Krallık geçtiğimiz günlerde Japonya ile 1 Ocak 2021’den itibaren yürürlüğe girecek olan karşılıklı Serbest Ticaret Anlaşması imzaladı ve Asya pazarlarına göz kırptı. Bu serbest ticaret anlaşması önemli çünkü Birleşik Krallık’ın ilk ticaret anlaşması olarak kayıtlara geçti.

Önümüzdeki dönemde Avrupa Birliği ile Birleşik Krallık’ın herhangi bir mutabakata varamadan çıkış sürecini sona erdirmeleri durumunda Birleşik Krallık Avrupa Birliği’nin gümrük tarifesi ile yüzleşmek zorunda kalacak ve Avrupa Birliği’nden ithal edilen ürünler için Britanyalılar artık gümrük vergisi ödemek durumunda kalacak. Tabii ki bu durum Birleşik Krallık’tan ithal edilen ürünlerde Avrupa Birliği vatandaşları için de geçerli olacak. Tam bu noktada, Birleşik Krallık’ın diğer ülkelerle yürüteceği ticari ilişkiler de büyük önem arz ediyor. Bu bağlamda, Sayın Bakanımız Ruhsar Pekcan koordinasyonunda Ticaret Bakanlığımızın anlaşmasız bir Brexit halinde Birleşik Krallık ile yürütülecek ilişkiler konusunda yoğun bir çalışma yürüttüğünü biliyoruz. Gümrük Birliği’nin avantajları çerçevesinde şimdiye kadar dış ticaret fazlası verilen Türkiye-Birleşik Krallık ticaret ilişkilerinin anlaşmasız Brexit sonrasında olumsuz etkilenmemesi için olası bir serbest ticaret anlaşmasının ön çalışmalarının yapıldığı da yürütülen müzakereler kapsamında yer alıyor.

Kovid-19 salgını kendisinden başka bir şey düşünmemize çok zor imkan veriyor ancak takvimler 2021 yılına yaklaştıkça özellikle uluslararası ticaret gündeminde Brexit de ‘ben buradayım’ diyor.

Başta siz değerli okuyucularımız olmak üzere hepimizin 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı kutlu olsun. Cumhuriyetimizin 100. yaşına adım adım ve kararlılıkla yürüyoruz, durmadan!

Güzel ve sağlıklı bir hafta geçirmeniz ümidiyle…

Bu yazı 28 Ekim 2020 tarihinde Ticari Hayat Gazetesi‘nde yayınlanmıştır.

---