Bildiğiniz gibi hafta başında tüm dünyada 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü olarak kutlandı ve yılın kalan 364 gününde ihmal ettiğimiz kadınları, bir günlüğüne de olsa gündemin ilk sırasına taşıdık.

Biz de bu haftaki buluşmamızda hem çok değerli kadın okuyucularımıza bir kutlama hem de ülkemizde kadınların mevcut durumunu istatistiklerle anlatma amacıyla köşemizi kadın konusuna ayıralım istedik. Söze başlamadan da büyük üstat Neşet Ertaş’ın sözünü hatırlatalım: “kadınlar insandır, biz insanoğlu…”

Ülkemizin nüfusu 2020 yılı sonu itibarıyla 83,5 milyon olarak hesaplandı ve bu nüfusun %49,9’unu, sayıları 41 milyon 698 bin kişiye ulaşan kadınlar oluşturdu. Ülkemizde ortalama 78,6 olarak hesaplanan doğumda beklenen ortalama ömür erkeklerde 75,9 olurken kadınlarda 81,3 yıla kadar yükseliyor. İki cinsiyet arasındaki bu farklılık nedeniyle 60 ve daha yukarı yaş grubunda kadınların nüfusu erkeklere kıyasla çoğunluğunu oluşturdu.

2008 yılında ülkemizde en az bir eğitim düzeyini tamamlayanlar kadınların oranı %72,6 iken bu oran 2019 yılı sonu itibarıyla ise %85,7’ye yükseldi. Kız çocuklarının brüt okullaşma oranının, erkek çocuklarının brüt okullaşma oranına olan göreli büyüklüğünü ifade eden cinsiyet eşitliği endeks değeri de zaman içerisinde kız çocukları lehine gelişme gösterdi. Küçük bir hatırlatma: söz konusu endeks değeri 1 değerini aldığında kız ve erkek çocukları arasında tam eşitlik bulunduğunu ifade ederken cinsiyet eşitlik endeks değerinin 1’den küçük olması erkek çocukları lehine eşitsizlik, 1’den büyük olması ise kız çocukları lehine eşitsizlik olduğunu gösteriyor. 2019 yılı sonu itibarıyla ortaöğretim ve yükseköğretimde kız çocukları aleyhine bir eşitsizlikten bahsetmek mümkün olsa da 2008’den bu yana eşitsizliğin giderek azalıyor olması bizleri sevindirici bir haber olarak karşımıza çıkıyor.

Uzaya yolculuğun konuşulduğu ve yüzümüzü uzaya çevirdiğimiz bugünlerde ülkemizde 25 ve üstü yaş grubunda her 100 kadından 7’sinin okuryazar olmaması ise pek de sevindirici olmayan bir haber olarak karşımıza çıkıyor. Bunun yanında, her 100 kadından yalnızca 29’u istihdam edilirken hâlihazırda her 100 kadından yalnızca 34’ü işgücüne katılıyor durumda. Ekonomimizin önümüzdeki dönemde dünyanın en gelişmiş ekonomileri arasında yer alma hedefinin en önemli belirleyicilerinden birisi olan kadınların işgücüne daha yoğun bir şekilde dahil olması ve iş hayatı içerisinde istihdam edilmesi büyük önem arz ediyor. Öyle ki, Avrupa Birliği’ne üye 28 ülkede 2017 yılı sonu itibarıyla %72,2 olan kadın istihdamı oranı İzlanda’da %87,6’ya kadar yükseliyor.

Hanehalkı işgücü araştırmasına göre çalışma hayatında kalma süresi, bir kişinin hayatı boyunca işgücü piyasasında aktif olması beklenen yıl sayısı olarak tanımlanıyor. Söz konusu araştırmanın sonuçlarına göre; çalışma hayatında kalma süresi, 2013 yılında 15 ve daha yukarı yaştaki kadınlarda 16,7 yıl, erkeklerde 37,7 yıl iken 2019 yılında çalışma hayatında kalma süresi kadınlarda 19,1 yıl, erkeklerde 39,0 yıl oldu.

Dünya genelinde İş Yapma Kolaylığı Endeksi olarak da bilinen ve ülkelerin farklı kategoriler itibarıyla gelişmişliğini ölçen Doing Business Raporu’na göre dünyada 22 ülkede kadınlar işe başlama için erkeklerden daha fazla prosedürü tamamlamak zorunda kalıyor ve bunun için erkeklerden daha fazla zaman harcıyor. Yine dünya genelinde ortalama olarak eşdeğer işi yapan bir erkek bir kadından %20 düzeyine daha fazla kazanıyor.

Maalesef gündemimizde halen kadına yönelik şiddet ve bundan daha da acısı olan kadın cinayetleri haberlerini görüyoruz. Mekânlarında rahat uyumalarını dilediğimiz kadınlarımızı saygıyla ve rahmetle anıyor; yılın sadece tek bir gününde değil, kalan kısmında da değer görmeye layık tüm kadınlarımızın Dünya Emekçi Kadınlar Gününü içtenlikle kutluyorum.

Güzel ve sağlıklı bir hafta geçirmeniz ümidiyle…

Bu yazı 10 Mart 2021 tarihinde Ticari Hayat Gazetesi‘nde yayınlanmıştır.

---

•