Doksanların kültü enflasyon canavarı, o dönemlerdeki canavarlığı kadar olmasa da bir süredir kendisini iyiden iyiye hissettiriyor. Hafta başında Türkiye İstatistik Kurumunun açıkladığı verilere göre tüketici fiyatları bir önceki aya göre %1,94 artarken geçen yılın aynı dönemine göre ise %17,53 oranında artış gösterdi. Yeniden yükseliş eğilimine giren tüketici enflasyonu bu oran ile son 2 yılın en yüksek seviyesini görmüş oldu.

Yıllık bazda %17,53 oranına yükselen tüketici enflasyonunu en fazla besleyen harcama kalemleri, tüketim harcamaları içerisindeki payları da dikkate alındığında beslenme, barınma ve ulaşım ihtiyaçları oldu. Ulaştırma harcama kaleminde fiyatlar yıllık bazda %26,29 oranında artarken gıda fiyatlarındaki %20’lik artış da tüketici enflasyonunu yukarı yönlü baskıladı. Fiyatlar genel seviyesindeki tüm geçici etkilerin bertaraf edilmesini sağlayan çekirdek enflasyondaki yüksek seviyeler de dikkat çekiyor. Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altın gibi fiyatlar genel seviyesinde oynaklık ortaya çıkarabilecek harcama kalemlerini de bir kenara bıraktığımızda ortaya çıkan çekirdek enflasyondaki %17,47’lik yüksek oran da, tüketici enflasyonu tarafında işlerin bir miktar yolunda olmadığının bir göstergesi.

Üretici fiyatlarında da yükseliş devam ediyor. 2020 yılının Haziran ayında %6,17 olan üretici fiyatlarındaki yıllık artış oranı, aradan geçen bir sene boyunca sürekli artış göstererek 2021 yılının Haziran ayı itibarıyla %43’e kadar yükseldi. Bundan iki ay önce yine bu satırlarda siz değerli okuyucularımızla buluştuğumuzda, üretici enflasyonunun son 2,5 yılın en yüksek seviyesini gördüğünü sizlerle paylaşmıştım. Aradan geçen iki ayda da yükselen üretici enflasyonu ile TÜFE arasındaki makasın da giderek açılması fiyat istikrarının sürdürülebilirliği konusunda tehlike çanlarının çalmasına sebep oluyor.

TÜFE ile ÜFE arasındaki makasın 25 puanın üzerine çıkması önümüzdeki dönemde tüketici enflasyonu üzerinde yukarı yönlü risklerin devam ettiğinin de bir işareti. TÜFE ile ÜFE arasındaki makasın üretici fiyatları tarafından açılması, üreticilerin karşılaştığı yüksek fiyat değişimlerinin henüz tüketicilerin karşılaşacağı ürünlere yansımadığının bir ifadesi olarak değerlendirilebilir. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki, üretici fiyatlarındaki değişimler iki çeyrek kadar bir sürede çekirdek enflasyona etki ediyor. Dolayısıyla önümüzdeki dönemde enflasyonun tüketici tarafındaki riskler dikkatle izlenecek.

Nitekim uluslararası kurumlardan da ülkemizdeki enflasyon oranıyla ilgili güncellemeler geliyor. Goldman Sachs, Türkiye için yıl sonu enflasyon beklentisini %16’ya çıkarırken. JPMorgan da beklentilerin üzerinde gelen Haziran enflasyonu sonrasında Türkiye için yıl sonu enflasyon beklentisini %13,4’ten %14,7’ye çıkardı.

Güzel ve sağlıklı bir hafta geçirmeniz ümidiyle…

Bu yazı 7 Temmuz 2021 tarihinde Ticari Hayat Gazetesi‘nde yayınlanmıştır.

---