Uzunca bir süredir piyasaları ve günlük hayatı en çok etkileyen hususların başında fiyat artışları geliyor. Hanehalklarını doğrudan etkileyen harcama kalemlerindeki hızlı fiyat artışları, geçmişte adeta bir canavara dönüşen enflasyonun ateşinin yeniden yükselmesine sebep oluyor. Bu ayın başında açıklanan Ekim ayı verilerine göre tüketici fiyatları, aylık bazda %1,25 artarken bir önceki yılın aynı ayına kıyasla %19,58 oranında artış gösterdi. Hiç şüphe yok ki, tüketicilerin maruz kaldıkları fiyat artışları çok daha yüksek seviyede.

Geçtiğimiz yılın yaz aylarında, salgının olumsuz etkilerinin azaltılması amacıyla özellikle konur kredilerinin faiz oranlarındaki düşüş, konut talebinin artmasına sebep olmuş ve bu sebeple fiyatlarında hızlı bir artışı beraberinde getirmişti. Aradan geçen süre boyunca ateşi sönmeyen konut fiyatları Ağustos ayı itibarıyla ise rekor düzeye ulaştı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) verilerine göre Ağustos ayında konut fiyatları yıllık bazda %33,4 artış gösterirken bu oran endeksin hesaplanmaya başladığı tarihten bu yana görülen en hızlı artış oldu. Yeni konutlarda ise yıllık fiyat artışı %40’a ulaştı.

Konut fiyat endeksinde 3 büyük şehre ilişkin veriler incelendiğinde Ağustos ayında yıllık fiyat artışının en yüksek olduğu şehrin İzmir olduğu görüldü. Buna göre İzmir’de konut fiyatları Ağustos’ta bir önceki yıla göre %33,6 arttı. İzmir’i %30,7 fiyat artışıyla İstanbul, %28,5 ile Ankara izledi. Metrekare fiyatı bakımından ise İstanbul’un Ağustos ayında liderliğini sürdürdüğü görüldü. TCMB verilerine göre İstanbul’da metrekare başına fiyat 7 bin 265 TL olurken, İzmir’de bu rakam 5 bin 973 TL, Ankara’da ise 3 bin 508 TL olarak kaydedildi.

Konut fiyatlarının belirleyicisi konutlara olan talep kadar hiç şüphe yok ki inşaat maliyetlerinin artması. Döviz kurundaki keskin yükselişlerle birlikte artan maliyetler de konut fiyatlarındaki artış gibi rekor kırıyor. Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) verilerine göre Haziran ayında yıllık %42,9’luk, Temmuz ayında ise %44,76’lık artış ile rekor kıran inşaat maliyetleri Ağustos ayında ise %42,13 oranında artış gösterdi. Birçok müteahhite iş bıraktan inşaat maliyetlerinin konut fiyatlarında süregelen artışları beraberinde getireceğini değerlendiren sektör temsilcileri, maliyetlerdeki artışların yeni projelerin başlama iştahını da gerilettiğini ve bu durumun da konut fiyatlarındaki artışları beraberinde getirdiğini ifade ediyor.

Yukarıda bahsettiğimiz gibi, öncelikli olarak inşaat maliyetlerinin çok önemli düzeyde artması yeni projelerin neredeyse durma noktasına gelmesine sebep oldu. Bunun yanında, faiz oranlarının gerilemesiyle birlikte satıcıların talep artışına karşın fiyat artışıyla cevap vermesi, konut fiyatlarının çift kanal ile yükselmesine sebep oldu. Ağustos ayı itibarıyla %33,4 oranında yıllık artış ile rekor kıran konut fiyatlarının artan talebe arz tarafından yeterince cevap verilememesi sebebiyle önümüzdeki dönemde daha da artması muhtemel.

Bu yazı 20 Ekim 2021 tarihinde Ticari Hayat Gazetesi‘nde yayınlanmıştır.

---