Geçtiğimiz günlerde Facebook’un sahibi Mark Zuckerberg’in şirketin ismini “Meta” olarak değiştireceğini duyurmasının ardından yakın geçmişte şirket ismi değişikliğine giden başka bir teknoloji devi olan Google’ı anımsamıştık. Google ile birlikte birçok teknoloji firmasını bünyesinde bulunduran Alphabet şirketi, ‘elitler kulübü’ olarak bilinen ve piyasa değeri 2 trilyon doları aşan şirketlerin arasında katıldı.

2015 yılında farklı iş kollarındaki birden fazla şirketin bir araya geldiği ticaret kuruluş şekli olan “konglomerat” olarak ticari hayatını sürdüren Alphabet ağırlıklı olarak teknoloji, araştırma ve yatırım sermayesi alanlarına odaklanıyor. 2020 yılıyla birlikte piyasa değerini 1 trilyon doların üzerine taşıyan firma hızlı büyümesini devam ettirerek geçtiğimiz günlerde gün içi işlemlerde piyasa değerini 2 trilyon doların üzerine çıkardı. Alphabet’in finansal görünümüne baktığımızda 2021 yılının üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre gelirini %41 düzeyinde, net kârını ise %68,4 düzeyinde artırdığını görüyoruz. 2020 yılının üçüncü çeyreğinde 46,2 milyar dolarlık gelir açıklayan şirket 14 yılın e yüksek çeyreklik gelir artışını kaydederek bu gelirini 2021 yılının üçüncü çeyreğinde 65,1 milyar dolara yükseltti.

Bu haftaki buluşmamıza ismini veren elitler kulübünün diğer üyelerine baktığımızda ise teknoloji devlerinin yerlerini sağlamlaştırdığını görüyoruz. Yılların teknoloji devi Microsoft ile 21. yüzyılın ilk çeyreğine damga vuran Apple’ın da aralarında bulunduğu şirketler 2 trilyon dolar piyasa değerini aşarak kendilerine elitler kulübünde yer bulurken kulübün bir de Orta Doğu’dan temsilcisi var: o da Suudi petrol devi Saudi Aramco. 2021 yılının üçüncü çeyreğinde, teknoloji devlerinden Apple gelirini geçen yılın aynı dönemine göre %29 artırarak 83,4 milyar dolara yükseltse de piyasa beklentilerinin altında kaldı. Elitler kulübünün diğer temsilcisi olan Saudi Aramco ise yükselen petrol fiyatlarıyla birlikte gayet olumlu bir finansal performans sergiledi ve şirketin üçüncü çeyrekteki kârı geçen senenin aynı dönemine göre %158 oranında yükseldi. Hiç şüphe yok ki, beklentilerin çok üzerinde gerçekleşen bu kâr artışında küresel ekonomideki toparlanmayla birlikte talebin de artması ve bu artışın petrol fiyatlarında geçtiğimiz yıla kıyasla %65’e varan yükselişleri beraberinde getirmesi etkili oldu.

Küresel firmaların piyasa değerlerine baktığımızda günümüzde hızla gelişen dijital dönüşümün olağan sonucu olarak teknoloji firmalarının listenin en başında kendilerine yer bulduğunu görüyoruz. Kısa bir süreyle elitler kulübüne giren Alphabet ile birlikte kulübün üyeleri Microsoft, Apple ve Saudi Aramco’yu yine teknoloji devlerinden olan Amazon, Tesla ve yeni adıyla Meta izliyor. Firmaların marka değerleri açısından da listenin genel görünümü değişmiyor. Bundan sadece 10 yıl önce en değerli markalar listesinde teknoloji firmaları neredeyse yok iken bugün en değerli 10 şirketin 7’si teknoloji şirketi. Bu şirketlerin marka değerlerinin toplamı ise dünyanın en büyük 20 ekonomisi arasında kendisine yer bulabiliyor.

Dünyamız teknolojinin artık hızlıdan da daha hızlı geliştiği bir döneme ev sahipliği yapıyor. Bundan kısa bir süre önce ismini bile bilmediğimiz firmalar bugün dünyanın en büyükleri oluyor. Kim bilir, kısa bir süre sonra hangi yeni dev firmalar ile karşılaşacağız, merakla bekliyoruz.

Bugün büyük önder Atatürk’ün ebediyete irtihalinin yıl dönümü. Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ü aramızdan fiziken ayrılışının 83. yıl dönümünde saygıyla ve minnetle anıyoruz.

Bu yazı 10 Kasım 2021 tarihinde Ticari Hayat Gazetesi‘nde yayınlanmıştır.

---